آزاده خرمی - mazandaran
زهرا کریمی موغاری - University of Mazandaran, Iran

شکل گیری انقلاب صنعتی در قرن هفدهم در اروپا همزمان با حاکمیت سلسله صفوی در ایران است. ایران در برهه ای از آن زمان به رشد و شکوفایی اقتصادی، هم تراز با جوامع قدرتمند زمان خود دست می یابد. اما این توازن قدرت دوام نمی یابد، شرایط اقتصادی ایران رو به زوال می رود و با شروع تکوین سرمایه داری در اروپا عدم توازن میان ایران و غرب تشدید می گردد. در این پژوهش دلایل فراز و فرود عملکرد اقتصادی عصر صفوی و علل عدم تحول ساختاری در اقتصاد ایران تحت سطوح تحلیل نهادی بررسی می شود. برای این منظور از رهیافت نهادگرا با تاکید بر مباحث نورث پیرامون نظم دسترسی آزاد و محدود استفاده می شود. نتایج پژوهش بر این اساس است که در عصر صفوی فقدان قانون، قدرت مطلقه پادشاه خودکامه و ضعف نهادهای مدنی امکان دسترسی آزاد به بازارهای سیاسی و اقتصادی را نداده و مانع ازپیشرفت تکنولوژیک و فنی بوده است. همچنین عدم امنیت جان و مال صنعتگران و پیشه وران و هزینه های معاملاتی بالا مانع از رشد سرمایه گذاری و تولید خلاق کالاهای جدید شده است. در حالی که در اروپا به تدریج زمینه های مناسب برای حاکمیت قانون و دسترسی آزاد به بازارهای سیاسی و اقتصادی فراهم شده و به تبع شکل گیری نهادهای حامی بازار، انگیزه سرمایه گذاری و تولید صنعتی افزایش یافته است.

Safavid Era Economy, History of Economic Institution, Institutional Structure, Open Access Order Limit Access Order., اقتصاد عصر صفوی, تاریخ نهادهای اقتصادی, ساختار نهادی, نظم دسترسی محدود, نظم دسترسی آزاد.