محسن بیرقدار - دانشگاه آزاد اسلامی

امروزه تقریبا همه کشورهای توسعه یافته و برخی از کشورهای در حال توسعه بر این مطلب اذعان دارند که بهبود بهره وری منشا اصلی رشد اقتصادی و رفاه ملی می باشد و اگر بهره وری تولید (خدمت) در کشوری افزون گردد، همه کس از آن سود خواهند برد. اهمیت این موضوع در شبکه های حمل و نقل جوامع با توجه به نقش این شبکه ها در رشد و توسعه اقتصادی به خوبی قابل تشخیص می باشد. در این میان، راه آهن در بین شبکه های مختلف حمل و نقل کشورها، با توجه به قابلیت بالای اعتماد در جابه جایی بار و مسافر و ارزانی آن در مقایسه با شیوه های دیگر حمل و نقل جایگاه خاصی دارد. بهره وری را غالبا به دو روش ارزشیابی می نمایند. یکی روش مهندسان صنایع که استفاده از نسبتها (نسبت ستانده به داده) می باشد و دیگری روش اقتصاددانان که با به کارگیری تابع تولید موسسه به سنجش بهره وری می پردازند. ارائه تابع تولید حمل بار و سرانجام استنباط نحوه به کارگیری نهادهای تولید حمل بار در طول سالهای ۱۳۵۹ تا ۱۳۷۴ در راه آهن جمهوری اسلامی ایران محور این مقاله می باشد.