مسعود نیلی - سازمان برنامه و بودجه
حسن درگاهی - دانشگاه شهید بهشتی

اقتصاد کشور همچنان با رکودی که از اواسط سال ۱۳۷۵ عمیقتر شده، مواجه است و اگر تصمیمات جدی در تغییر روند متغیرهای کلان اقتصادی اتخاذ نشود، ابعاد رکود گسترده تر خواهد شد. در عین حال، روند کاهش قیمت نفت، و در پی آن، افت درآمدهای ارزی و ریالی دولت، می تواند ابعاد رکود اقتصادی را شدت بخشد. تحلیل رفتار نوسانی و رونق و رکود اقتصادی، که هر دو انحراف عملکرد کلی اقتصاد را از روند رشد بلندمدت نشان می دهد، در متون اقتصاد کلان تحت عنوان، "چرخه های تجاری" جایگاه ویژه ای دارد. طبیعی است که شناخت هر چه بیشتر چرخه رکودی که هم اکنون اقتصاد ایران با آن روبه روست، می تواند در جهتگیری مجموعه سیاستهای اقتصادی بسیار موثر باشد. بنابراین، در این مقاله، نخست، به علتها و ویژگیهای کلی چرخه های تجاری می پردازیم. سپس روند تحولات برخی از شاخصهای پیشرو در اقتصاد ایران را که مبین رکود اقتصادی است، بررسی می کنیم و تحولات متغیرهای طرف تقاضا و طرف عرضه اقتصاد در این زمینه را تحلیل می نماییم. در پایان، برای بهبود روند رکودی موجود، پیشنهادهایی در چارچوب سیاستهای کلان اقتصادی ارائه می دهیم.