حمیدرضا نواب پور - دانشگاه علامه طباطبایی

جهان هستی، پیوسته در حال تولید داده و اطلاعات آماری است. تعداد دفعات بارندگی در یک فصل یا یک سال یا میزان بارندگی یک سال در یک منطقه جغرافیایی، تعداد آتش سوزی ها در جنگل های یک ناحیه، میزان پیشروی صحرا در یک کشور، تعداد زمین لرزه ها در یک منطقه در یک سال و تعداد وقایع ولادت و فوت در یک سال معین، مثال هایی هستند از تولید داده و اطلاعات آماری ناشی از حرکت جهان هستی. رهبران، مدیران و برنامه ریزان جوامع برای تصمیم سازی و برنامه ریزی و پیشبرد جامعه خود به سوی آینده ای بهتر با جمع آوری این داده ها اقدام به تولید آمارهای رسمی نموده و اقدامات خود را با شناخت وضعیت موجود ساماندهی کرده و از این طریق در جهان هستی تغییر ایجاد می کنند و این تغییر نیز داده های آماری جدید تولید می کند. افزون بر این، حوادث غیرمترقبه، همانند طوفان، آتش سوزی، و زلزله، موجب اقدامات اضطراری دولت ها شده و از این طریق نیز در نظام تولید داده های آماری تغییر ایجاد می شود. سعی این مقاله، در تبیین شکل گیری نظام های آماری و نظام های تولید آمارهای رسمی در کشور و ارائه تصویری از یک نظام آماری مطلوب و تشریح اصول حاکم بر نظام تولید آمارهای رسمی است.