سید مرتضی حسینی نژاد - دانشگاه شهید بهشتی

اقتصاد جرم و جنایت یکی از موضوعات بین رشته ای است که پس از دهه ۱۹۷۰ میلادی با تلاش های گری بکر وارد علم اقتصاد شده و در تلاش است تا جنبه های اقتصادی جرم و جنایت را تحلیل کند. در این مقاله با استفاده از روش های مرسوم در تحلیل اقتصادی جرم به ویژه مدل جرایم مبتنی برانگیزه (Incentive-based Model)، به بررسی عوامل موثر بر جرم در ایران پرداخته شده است. بدین منظور ضمن پایه گذاری و تحلیل مدل بازاری جرم، یک مدل اقتصادسنجی مبتنی بر داده های تلفیقی طراحی و برآورد گردیده است. در زمینه توضیح دهنده های سرقت اتومبیل، نتایج حاکی از آن است که افزایش نابرابری و افزایش نسبت جوانان در جامعه دارای اثر افزایشی بر میزان سرقت اتومبیل بوده و در مقابل افزایش هزینه های انتظامی و نیز رشد اقتصادی، دارای اثر کاهنده بر میزان سرقت اتومبیل است. از سوی دیگر، بررسی و برآورد مدل سرقت از اماکن نیز تقریبا نتایج مشابهی را نشان می دهد به نحوی که افزایش نابرابری و میزان جوان بودن جامعه دارای اثر مثبت و معنی دار بر جرم بوده و در مقابل افزایش هزینه های انتظامی میزان این گونه از جرایم را کاسته است.