زشتی گرایی نفس در حیات انسان از منظر قرآن و مکتب تحلیل روانی

Publish Year: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 367

This Paper With 26 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_COTH-5-12_001

تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1400

Abstract:

انسان در طول حیات دنیوی خویش از سویی به نیکی و زیبایی و از سوی دیگر به زشتی ها می گراید. از این رو، خداوند در قرآن خطرات و خطورات پلید نفسانی را به انسان یادآور شده است و نفس اماره را به مثابه خاستگاه زشتی گرایی روان، فریبنده توصیف و شناخت مهالک نفسانی را مقدمه وصول به حیات طیبه قرآنی معرفی کرده است. یکی از وظایف دانش روان شناسی کشف و تبیین خاستگاه زشتی گرایی نفس و عوامل موثر بر انحراف حیات بشری است. از میان مکاتبی که در روان شناسی با نگاهی ژرف به این مساله پرداخته، باید به مکتب تحلیل روانی اشاره نمود. از میان روان شناسان این مکتب، دیدگاه های زیگموند فروید (موسس مکتب) و کارل گوستاو یونگ نیازمند بررسی تطبیقی با دیدگاه قرآنی، اسلامی است. این نوشتار نخست به تبیین مفهوم نفس و ویژگی های آن پرداخته، سپس فرایند تاثیرگذاری نفس اماره را بیان نموده است. همچنین خاستگاه زشتی گرایی نفس از منظر فروید و تاثیر نیروهای شیطانی از منظر یونگ را توصیف کرده و به بررسی تطبیقی این دیدگاه ها با نگرش قرآنی پرداخته است. خاستگاه زشتی گرایی نفس در لسان قرآن، نفس اماره و در نظریه فروید نهاد خوانده شده است. از منظر قرآن، نفس اماره متاثر از گرایش های منفی درونی (هوای نفس) و محرک نامرئی بیرونی (شیطان) آدمی را به ارتکاب زشتی فرامی خواند. از این رو، قرآن شیطان را به عنوان دشمن و موجب سقوط انسان معرفی نموده و حاوی برنامه عملی مبارزه با شیطان است. روان شناسی تحلیلی یونگ نیز بر نقش تاثیرات شیطانی در زشتی گرایی انسان تاکید نموده و راه رهایی و تعالی انسان را مبارزه با شیطان می داند.

Authors

علی بنائیان اصفهانی

دانشجوی دکتری دانشگاه قم

محمد جواد نجفی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم

حمید طاهر نشاط دوست

استاد گروه روان شناسی، دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • قرآن کریم .(۱۴۱۵). ترجمه: فولادوند، تهران: انتشارات دارالقرآن الکریم ...
  • آل غازی، عبدالقادر .(۱۳۸۲). بیان المعانی، دمشق: مطبعه الترقی ...
  • ابن سینا، حسین بن علی .(۱۳۳۱). رساله نفس، مقدمه و ...
  • .(۱۳۶۳). اشارات و تنبیهات، ترجمه و شرح: حسن ملکشاهی، تهران ...
  • .(۱۳۶۴). رساله اضحویه، تصحیح خدیوجم، تهران: انتشارات اطلاعات ...
  • .(۱۹۹۲). النجاه، بیروت: دار الجیل ...
  • .(۱۳۸۵). النفس من کتاب الشفاء، تحقیق حسن زاده آملی، قم: ...
  • .(۱۳۸۸). الهیات از کتاب شفا، ترجمه: ابراهیم دادجو، تهران: امیرکبیر ...
  • ابن فارس، احمد .(۱۳۹۰ش). ترتیب مقاییس اللغه، تنقیح: سعیدرضا علی ...
  • ابن­منظور، محمد بن مکرم .(۱۴۱۴). لسان العرب، بیروت: دارصادر ...
  • ارسطو .(۱۳۸۹ش). رساله درباره نفس، ترجمه: علیمراد داوودی، تهران: انتشارات ...
  • افکاری، نصرت الله .(۱۳۷۶). فرهنگ جامع روان شناسی-روان پزشکی، تهران: ...
  • انصاری، محمد علی .(۱۳۹۱). شناخت آسیب های نفس در پرتو ...
  • بروجردی، سید حسین .(۱۴۱۶). تفسیر الصراط المستقیم، قم: موسسه انصاریان ...
  • بنی جمالی، شکوه السادات و احدی، حسن .(۱۳۸۰). علم النفس ...
  • تبریزی، غلامرضا .(۱۳۷۳). نگرشی بر روان شناسی یونگ، تهران: گوتنبرگ ...
  • تهانوی، محمد علی .(بی تا). کشاف اصطلاحات الفنون، بیروت: مکتبه ...
  • حداد، وحیده .(۱۳۹۱). ابن سینا و فعل و انفعالات نفس ...
  • حقانی زنجانی، حسین .(۱۳۸۰ش). نقش تقوا در رشد شخصیت انسان، ...
  • حویزی، عبدعلی .(۱۴۱۵). تفسیر نور الثقلین، تحقیق سید هاشم رسولی ...
  • خدیوی زند، محمد مهدی .(۱۳۸۲). مفاهیم و نظریه­های پژوهش، فصلنامه ...
  • دانش، محمدقدیر .(۱۳۸۴). انحراف جنسی از دیدگاه قرآن و روایات( ...
  • دفتر همکاری حوزه و دانشگاه .(۱۳۶۹). مکتب­های روان­شناسی و نقد ...
  • .(۱۳۷۴). روان شناسی رشد با نگرش به منابع اسلامی، تهران: ...
  • ذبیحی، محمد .(۱۳۸۶). فلسفه مشاء با تکیه بر اهم آراء ...
  • ذراتی، ایران و دیگران .(۱۳۸۵). رابطه هوش هیجانی و سبک­های ...
  • رازی، فخرالدین .(۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • راس، دیوید. (۱۳۷۷). ارسطو، ترجمه: قوام صفری، تهران: انتشارات فکر ...
  • راغب اصفهانی .(۱۴۱۲). المفردات فی غریب القرآن، تحقیق صفوان عدنان، ...
  • رفیعی، بهروز .(۱۳۸۳). تربیت جنسی در اسلام، فصلنامه پژوهش­های تربیت ...
  • زبیدی، محمد .(بی تا). تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت: ...
  • زمخشری، محمود .(۱۴۰۷). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب ...
  • ژاله فر، تقی .(۱۳۸۴). شناخت علمی نفس ناطقه قدسیه "اماره، ...
  • سیاسی، علی اکبر .(۱۳۸۶). نظریه­های شخصیت، تهران: انتشارات دانشگاه تهران ...
  • شاذلی، سید قطب .(۱۴۱۲). فی ظلال القرآن، قاهره: دارالشروق ...
  • شاملو، سعید .(۱۳۸۸). مکتب­ها و نظری­ ها در روان­شناسی شخصیت، ...
  • شجاعی، محمد صادق .(۱۳۸۶). دیدگاه­های روان­شناختی آیت الله مصباح یزدی، ...
  • شولتز، دوان .(۱۳۸۴). نظریه­های شخصیت، ترجمه: یوسف کریمی و همکاران، ...
  • صدر الدین شیرازی، محمد­بن­ابراهیم .(۱۳۶۴). الشواهد الربوبیه، تهران: نشر مرکز ...
  • .(۱۳۷۶). شرح اصول الکافی، تصحیح محمد خواجوی، تهران: موسسه مطالعات ...
  • .(۱۳۸۶)، مفاتیح الغیب، تصحیح نجف قلی حبیبی، تهران: بنیاد حکمت ...
  • طالقانی، سید محمود .(۱۳۶۲). پرتوی از قرآن، تهران: شرکت سهامی ...
  • طباطبائی، سید محمدحسین .(۱۳۶۴). بدایه الحکمه، قم: جامعه مدرسین ...
  • .(۱۴۱۷). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه ...
  • غزالی، ابوحامد .(بی تا). احیاء علوم الدین، قاهره: دار احیاء ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد .(۱۴۱۰). کتاب العین، قم: انتشارات هجرت ...
  • فضل الله، محمد حسین .(۱۴۱۹). تفسیر من وحی القرآن، بیروت: ...
  • فیروز­آبادی، محمد­بن­یعقوب .(بی تا). القاموس المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیه ...
  • کارور، چارلز و شیر، مایکل .(۱۳۸۷). نظریه­های شخصیت، ترجمه: احمد ...
  • کجباف، محمدباقر .(۱۳۸۸). علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی، تهران: ...
  • گنابادی، سلطان محمد .(۱۴۰۸). تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده، ...
  • مجلسی، محمد باقر .(۱۴۰۳). بحارالانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی .(۱۳۸۲). به سوی او، قم: موسسه ...
  • مصطفوی، حسن .(۱۳۶۰). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ...
  • مطهری، مرتضی .(۱۳۷۷). مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا ...
  • موسوی، حسین سید و عبدخدائی، محمدسعید .(۱۳۸۹). مقدمه­ای بر نفس ...
  • نراقی، محمد مهدی .(۱۳۸۳). جامع السعادات، النجف الاشرف: مطبعه النجف ...
  • نصیری خلیلی، علیرضا .(۱۳۸۱). مقایسه صفات و آثار نفس اماره ...
  • نورعلی زاده، مسعود .(۱۳۸۸). مدل اسلامی مصون­سازی رفتار جنسی با ...
  • هیدفیلد، ژ.آ .(۱۳۷۴). روان­شناسی و اخلاق، ترجمه: علی پریور، تهران: ...
  • Frager, Robert and James, Fadiman .)۱۹۹۸(. Personality and personal growth", ...
  • Freud, Sigmund .)۱۹۶۱(“On Metapsychology: The Theory of Psycho analysis"; translated ...
  • Frıeda, Fordham .(۱۹۸۶).“Jung’s psychology", Penguin Books ...
  • İham, Dilman .) ۱۹۹۳(.“Freud and human nature", Pitman Press ...
  • Iqbal, Muhammad .(۱۹۵۴(.“The Reconstruction of religious thought in Islam", Lahor ...
  • Izutsu, Toshihiko .(۱۹۵۹).“The Structure of the ethical terms in the ...
  • Jung, C.G .) ۱۹۳۳(.“Modern man in search of a soul" ...
  • ۶۹-Nasr, Seyyed Husayin .) No date(.“The Divine Nature, In Islamic ...
  • Rom, Harre, and Roger, Lamb . No date(. "The Dictionary ...
  • ۷۱-Young, Polly .)۱۹۹۱.( "Jung’s self-psychology, a constructivist’s perspective", New York: ...
  • نمایش کامل مراجع