شهرام اشرفی - استادیار پژوهشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
سید حسین صدرقاین - استادیار پژوهشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

به منظور ارزیابی اثرات کاربرد سطوح مختلف آب، تراکم بوته و آرایش کاشت  بر کارائی مصرف آب ذرت دانه­ای رقم سینگل کراس کرج ۷۰۰  (KSC۷۰۰) با استفاده از سامانه آبیاری قطره­ای با استفاده از نوار آبده طرحی با چهار سطح آبیاری، سه تراکم بوته و دو آرایش کاشت  طی دو سال در کرج انجام شد. طرح آماری مورد استفاده، کرت­های نواری خرد شده در قالب طرح بلوک­های کاملا تصادفی در سه تکرار بود. کرت­های عمودی شامل چهار تیمار آبیاری ۵۰، ۷۵ ، ۱۰۰ و ۱۲۵ درصد تامین نیاز آبی کامل و کرت­های افقی شامل سه تراکم ۶۵، ۷۵ و ۸۵ هزار بوته در هکتار وکرت­های فرعی نیز شامل دو آرایش کاشت یک و دو ردیفه بود. نتایج به­دست آمده نشان داد که افزایش سطح آبیاری از ۵۰ تا ۱۲۵ درصد تامین نیاز آبی اثر مطلوبی بر عملکرد دانه، ارتفاع گیاه، ارتفاع اولین بلال، قطر ساقه، قطر بلال، قطر چوب بلال، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، وزن بیوماس، طول بلال، وزن دانه، قطر دانه و وزن چوب بلال داشت. عملکرد دانه با افزایش میزان آب مصرفی، افزایش یافته است به­طوری که سطح آبیاری ۱۲۵ و ۵۰ درصد تامین نیاز آبی به ترتیب در سال­های اول و دوم با میانگین­ عملکرد ۵۳/۱۲، ۵۰۲/۰ و ۴۱/۱۲، ۴۶/۳ تن در هکتار بیش­ترین و کم­ترین عملکرد را به خود اختصاص دادند و در هر دو سال اختلاف معنی­داری در سطح ۱%  از خود نشان دادند. این بدان معنی می­باشد که ذرت گیاهی است آب­دوست و در مقابل کم آبی یا تنش آبی بسیار حساس می­باشد. وزن ماده خشک وکارائی مصرف آب کلیه تیمارهای آزمایشی نشان داد  تیمارهائی که در گروه سطح آبیاری ۱۲۵ درصد تامین نیاز آبی قرار دارند با حداکثر مقدار و تیمارهائی که در گروه سطح آبیاری ۵۰ درصد تامین نیاز آبی قرار دارند حداقل مقدار را دارند و در هر دو سال اختلاف معنی­داری در سطح ۱% داشتند. با عنایت به نتایج حاصله، در شرایطی که محدودیت منابع آبی وجود داشته باشد با تامین ۷۵ درصد نیاز آبی با سیستم آبیاری قطره­ای با استفاده از نوار آبده، با تراکم ۷۵۰۰۰ بوته در هکتار و آرایش کشت یک ردیف  و در شرایطی که محدودیت منابع آبی وجود نداشته باشد با تامین۱۰۰% نیاز آبی با تراکم ۷۵۰۰۰ بوته و آرایش کشت دو ردیف برای حصول حداکثر عملکرد دانه و کارائی مصرف آب قابل توصیه به کشاورزان می­باشد. 

آبیاری قطره ای با استفاده از نوار آبده, آرایش کاشت, تراکم بوته, عملکرد دانه, ذرت, کارائی مصرف آب