مهرناز مسلمی کوچصفهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
مریم نوابیان - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
مهدی اسمعیلی ورکی - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
مجید وظیفه دوست - استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

کمبود منابع آب مورد نیاز برای کشاورزی از یک سو و افول کیفی ناشی از ورود زه آب های نامطلوب از سوی دیگر منجر به تهدیدهای زیست محیطی منابع آب شده است. مصرف نادرست کودهای نیتروژن دار که از مهم ترین مواد مغذی مورد نیاز برای گیاهان به شمار می آیند منجر به ورود بیش از حد مجاز ترکیبات نیتروژن به منابع آب می شود. در این پژوهش کاربرد زئولیت طبیعی اصلاح شده با هدف کاهش نیترات از محلول های آبی در آزمایش های ناپیوسته و پویا بررسی شد. زمان تعادل و مقدار جذب نیترات به­دست آمده در مدل فیزیکی کانال زهکش با نتایج آزمایش های ناپیوسته مقایسه شد. زمان تعادل در هر دو حالت یکسان و حدود ۶۰ دقیقه به­دست آمد اما مقدار جذب و درصد حذف نیترات یکسان نبود. از آنجایی که نتایج متفاوت مشاهده شده ناشی از اثر مدل فیزیکی بود، اثر دو دبی ۰۵/۰ و ۰۸/۰ لیتر بر ثانیه، سه ضخامت ۲، ۳ و ۵ سانتی متری حوضچه جذب و تعداد دفعات عبور زهاب از فیلتر بین ۲ تا ۳۲ بار بر درصد حذف نیترات بررسی شد. نتایج کارایی بهتر زئولیت به مقدار ۸ تا ۱۶ درصد را در دبی بیش تر نشان داد. هم­چنین با ثابت نگه داشتن مقدار زئولیت و کاهش ضخامت حوضچه ی جذب از ۳۳/۰ تا ۱۳/۰ عرض مدل، حدود ۱۹ درصد افزایش درصد حذف مشاهده شد.

جذب, زمان تعادل, هم دما, مدل فیزیکی, محیط زیست