عبد االه درزی نفت چالی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
علی شاهنظری - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

رفع کامل مشکلات زهکشی و فراهم نمودن شرایط کشت مناسب در کلیه فصول سال در بخش وسیعی از شالیزارهای شمال کشور، مستلزم اجرای زهکشی زیرزمینی است. با توجه به شرایط خاص این اراضی، مانند وجود لایه سخت رسی در عمق کم و بارندگی زیاد در فصول مرطوب، استفاده از معادله مناسب برای طراحی سیستم­های زهکشی زیرزمینی اهمیت بسیار زیادی دارد. در این تحقیق، کاربرد برخی روابط غیرماندگار زهکشی شامل معادله­های گلوور-دام، باور-وان شیلفگارد، کراجنهوف-ماسلند و دزو-هلینگا برای تعیین فاصله زهکش­های زیرزمینی در اراضی شالیزاری مورد ارزیابی قرار گرفت. در طول یک فصل کشت کلزا، از آذر ۱۳۹۰ تا فروردین ۱۳۹۱، عمق سطح ایستابی در تیمارهای مختلف پایلوت زهکشی زیرزمینی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اندازه­گیری شد. عملکرد هر یک از معادله­ها با استفاده از آماره­های راندمان (EF)، درصد خطا (PE)، ضریب تعیین (R۲)، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین انحراف (AD) ارزیابی شد. از میان معادله­های مختلف، معادله دزو-هلینگا عملکرد مناسب­تری برای برآورد سطح ایستابی در کل دوره مطالعه داشت.

شالیزار, عمق سطح ایستابی, کلزا, معادله های زهکشی