سیاوش فرازمان - دانشجوی دوره کارشناسی مهندسی عمران دانشکده فنی دانشگاه تهران
رضا عطارنژاد - عضو هیات علمی گروه عمران دانشکده فنی دانشگاه تهران

ساروج یکی از ملاتهای سنتی ایران است که در دسته ملاتهای آبی می باشد. در نتیجه در محلهایی کاربرد داشته که با آب و رطوبت سر و کاردارد و بخاطر نفوذ ناپذیری بالای آن مورد توجه بسیار بوده است. با بررسی بناهای بجا مانده از ساروج و عمر بناهای ساروجی مشخص شده است که این مصالح با شرایط جوی ایران و حتی کل خاورمیانه سازگاری کامل داشته است، همچنین پس از انجام تحقیقات آزمایشگاهی برروی ساروج مشخص شد که با وجود مقدار مناسب آهک، خاک رس و خاکستر بادی به مقاومت مشخصی میل خواهد نمود و باقی ماندن مواد اضافی واکنش نیافته در داخل ملات (خاکستر بادی و خاک رس) تاثیر منفی چندانی درمقاومت فشاری نهایی ملات نخواهد داشت. ملات ساروج بسیاردیرگیر می باشد و استفاده از افزودنی در ملات ساروج مقاومت اولیه ملات را تا چند برابر بالا می برد و به این ترتیب می توان در روزهای اولیه انتظار مقاومت بیشتری از ملات ساروج را داشت. با بررسی های انجام شده میتوان نتیجه گیری کرد که این ملات جایگزین مناسبی برای موارد استفاده سیمان که مقاومت پائین و نفوذ پذیری کم مد نظر است، مانند کانال های انتقال آب می باشد . سیمان در کشور های صنعتی دنیا مصالحی استراتژیک شناخته شده و برای موارد خاص از آن بهره گرفته می شود و از آنجا که در کشور ما هر ساله مصرف سیمان رو به فزونی است که بخش قابل توجهی از آن قابل جایگزینی با مصالح سازگار با محیط زیست و ارزان تر است که باعث صرفه جویی در منابع ملی می شود امید است با توجه و به کار گیری این روش و دیگر روش های سازگار با محیط زیست شاهد گسترش هر چه بیشتر سازندگی و آبادانی پایدار در کشور پهناورمان باشیم.

ملات، ساروج، آهک، خاک رس، خاکستر، پوسته برنج، افزودنی، طرح اختلاط، ترمیم، آثار باستانی