فرهاد ابراهیمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مجید رئوف - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

منحنی­های نگهداشت آب خاک و هدایت هیدرولیکی از جمله عوامل مهم در بررسی حرکت آب در خاک هستند. هدف از این تحقیق بررسی اثر تغییر کاربری اراضی مرتعی بر خصوصیات هیدرولیکی خاک می­باشد. جهت استخراج خصوصیات هیدرولیکی خاک از آزمایش نفوذ با دستگاه نفوذسنج دیسک مکشی استفاده شد. در این پژوهش، اندازه­گیری نفوذ در سه کاربری مرتع، کشاورزی و باغ، در ۵ مکش (۰، ۳، ۶، ۱۰ و ۱۸ سانتی­متر آب) و با سه تکرار در هر کاربری انجام شد. کاربری­­های کشاورزی و باغ از تغییر کاربری مرتع به وجود آمده­اند. منحنی­های نگهداشت آب خاک و هدایت هیدرولیکی به روش حل معکوس با استفاده از نرم افزار HYDRUS-۲D، در سه سطح ورودی نرم افزار رزتا برآورد شده و با مقادیر اندازه­گیری شده، با استفاده از برخی محک­های آماری با هم مقایسه گردیدند. نتایج نشان داد در تخمین منحنی هدایت هیدرولیکی در همه کاربری­ها استفاده از مدل SSC+BD به عنوان ورودی نرم­افزار رزتا در روش حل معکوس بالاترین دقت را دارا می­باشد. در تخمین منحنی نگهداشت آب خاک در همه کاربری­ها مقادیر GMER برای همه سطوح کم­تر از یک به­دست آمده که نشان­دهنده کم برآوردی روش حل معکوس می­باشد. به طور کلی نتایج حاصل از محک­های آماری در برآورد مقادیر رطوبت نشان داد در کاربری مرتع سطح ورودی Textural classes با کم­ترین مقدار RMSE و MAE به ترتیب ۰۵۵/۰ و ۰۴۸/۰، بالاترین دقت را داشته و نیز در کاربری باغ مدل­ SSC با کم­ترین مقدار RMSE و MAE به ترتیب ۰۴۶/۰ و ۰۳/۰ و هم­چنین در کاربری کشاورزی مدل SSC+BD با کم­ترین مقدار RMSE و MAE به ترتیب ۰۵/۰ و ۰۴۱/۰، بالا ترین دقت را در برآورد منحنی رطوبتی داشته­ است.

تغییر کاربری اراضی منحنی, سطوح ورودی رزتا, نگهداشت آب خاک, منحنی هدایت هیدرولیکی