منصور ناصرین - کارشناسی ارشد مدیریت محیط زیست شرکت ملی نفت ایران
هادی معاضد - استادیار دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهیدچمران اهواز

در این مقاله شناسایی منابع تولید مواد زائد جامد ومایع صنعتی درواحد اوره (2) مجتمع پتروشیمی رازی که یکی از واحدهای عظیم تولید کود شیمیایی درکشور می باشد, بمنظور ارائه راهکارهای کمینه سازی مورد بررسی قرارگرفته است.به همین دلیل نسبت به شناسایی منابع تولید پسماند, ماهیت پسماندها,وعلل تولیدبمنظور ارائه راهکار کمینه سازی اقدام گردیدسپس نمودار تولید در واحد مورد مطالعه بطور دستی تهیه و بوسیله برنامه کامپیوتری اتوکد رسم گردید . ضمن شناسایی پسماندها، ابتدا نسبت به اندازه گیری کمیت آنها اقدام شد. در این بررسی مشخص شد که در واحد اوره (2) میزان پسماندهای جامد تولید شده سالانه 65868/46 کیلو گرم و مواد زائد مایع سالانه 759508/21متر مکعب می باشد. سپس مواد زائد شناسایی شده در این واحد، بر اساس برنامه زیست محیطی سازمان ملل متحد (یونپ) طبقه بندی شد که پسماندهای جامد خطرناک 4/7 درصد و غیر خطرناک 94/3 درصد و مواد زائد مایع خطرناک 5/49 درصد و غیر خطرناک 94/3 درصد مشخص شد. سپس راهکارهایی جهت کمینه سازی پسماندها ارائه گردید که مقدار 95/3 درصد از پسماندهای جامد بوسیله اصلاح فرآیند و مقدار 4/7درصد بصورت قابل بازیافت و استفاده مجدد می باشند و مواد زائد مایع در این واحد، مقدار 69/69 درصد بصورت بازیافت و استفاده مجدد و 21/63 درصد اصلاح فرآیند، 7/92 درصد تعویض اتصالات، 62/. درصد کاهش حجم و 14/. درصد بصورت تنظیم فشار و تعویض آب بند ارائه گردید.بنابراین همانگونه که مشاهده می گردد، روشهای کمینه سازی پسماندهای جامد و مایع صنعتی درواحداوره(2) مجتمع پتروشیمی رازی در صورت اجرا، امکان پذیر خواهد بود که از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.

کمینه سازی, پسماند, اوره(2), یونپ, اصلاح فرآیند