فرزانه نظریه - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حسین انصاری - استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
علی نقی ضیائی - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
کامران داوری - استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
عزیزاله ایزدی - محقق پسادکتری، مرکز تحقیقات آب دانشگاه سلطان قابوس، مسقط، عمان

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر مدل سازی ناحیه غیراشباع بر تغذیه آبخوان و مقایسه آن با حالت مرسوم مدل­سازی آب­های زیرزمینی صورت پذیرفته است. بدین منظور، دشت نیشابور به عنوان مطالعه موردی انتخاب گردید. شبیه سازی ناحیه اشباع، توسط مدل آب زیرزمینی MODFLOW-NWT انجام گرفت. برای شبیه سازی ناحیه غیراشباع از بسته UZF و از بسته RCH برای انتقال مستقیم تغذیه به ناحیه اشباع استفاده گردید. جهت لحاظ نمودن تغذیه برای مدل های آب زیرزمینی از خروجی نرم افزار SWAT استفاده شد. واسنجی خودکار مدل ها توسط نرم افزار PEST و به کمک اطلاعات ماهانه دوره آماری ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۹ انجام گرفت. سپس صحت سنجی مدل ها برای دوره آماری ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۱ صورت پذیرفت. مقدار RMSE برای روش مرسوم ((RCH و روش لحاظ نمودن ناحیه غیراشباع (UZF) در مرحله واسنجی برابر به ترتیب ۴۵/۱ و ۵۲/۱ متر و در مرحله صحت سنجی، برابر ۸۰/۱ و ۶۲/۱ متر بدست آمد. نتایج UZF حاکی از آن است که رسیدن تغذیه به آبخوان در مکان های مختلف دارای تاخیر های زمانی ۱ تا ۶۰ ماه می باشدکه هم خوانی مطلوبی با اطلاعات میدانی دارد. نتایج تحلیل حساسیت دو مدل نشان داد که مدل UZF به تغییر در پارامترهای ورودی حساس تر می باشد همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن بود که در نظر گرفتن ناحیه غیراشباع در مدل سازی آب زیرزمینی، علاوه بر افزودن به مقدار RMSE مدل، امکان محاسبه زمان تاخیر و بخشی از نفوذ که در ناحیه غیراشباع ذخیره شده است را فراهم می آورد. 

بسته UZF, بسته RCH, تغذیه, ناحیه غیراشباع, MODFLOW-NWT