محمدرضا خالدیان - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
مجتبی رضایی - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

در پژوهش حاضر تاثیر آبیاری با آب برداشتی از پنج مقطع رودخانه و آب چاه روی انباشت عناصر سنگین در دانه برنج پرداخته شد. بدین منظور آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار که در آن آبیاری در پنج سطح ۱) غرقاب دایم (۵ سانتی متر آب روی سطح خاک)، ۲) اشباع، ۳) ۱۰۰ درصد ظرفیت زراعی، ۴) ۸۰ درصد ظرفیت زراعی و ۵) ۶۰ درصد ظرفیت زراعی روی برنج رقم خزر (که اغلب در حوضه آبریز این رودخانه کشت می­شود) در خاک سیلتی­رسی و در گلدان های پلاستیکی انجام شد. آبیاری با آب برداشتی از شش منبع ذکر شده انجام شد. نتایج نشان می دهند که همه منابع آب و همه رژیم­های آبیاری سبب آلودگی دانه برنج به مس و روی نشده­اند، ولی همه منابع آبی (چاه و رودخانه) و همه رژیم­های آبیاری موجب آلودگی دانه به سرب شده­اند (دارای غلظت بیش از ۲/۰ میلی­گرم بر کیلوگرم). نتایج نشان می دهند که به­جز آب چاه سایر تیمارهای منابع آب (آب برداشتی از مقاطع مختلف رودخانه زرجوب) موجب آلودگی دانه به کادمیوم نشده­اند. رژیم­های آبیاری در حد ۶۰ و ۸۰ درصد ظرفیت زراعی موجب آلودگی دانه به کادمیوم شده­اند. 

آبیاری, آلودگی آب, رشت