مهدی دستورانی - استادیار گروه علوم ومهندسی آب ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه بیرجند
عباس خاشعی سیوکی - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بیرجند
سحر بابایی حصار - دانشجوی دکتریگروه مهندسی مدیریت آبخیزدارای، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کاشان

خشک­سالی از پدیده­های آب و هوایی است که در همه شرایط اقلیمی و در همه مناطق کره زمین به وقوع می­پیوندد. اما اثرات و فراوانی آن در رژیم­های خشک و نیمه­خشک بیش­تر نمایان می­شود. پایش خشک­سالی از عوامل مهم و کلیدی در مدیریت خشک­سالی، به ویژه در مناطق مستعد و در معرض خطر است. این تحقیق با هدف ارزیابی تصاویر واسنجی شده TRMMدر تهیه نقشه­های SPI در استان­های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی انجام شد. برای این منظور نقشه­های SPI در مقیاس­های ۳، ۶، ۹ و ۱۲ ماهه برای سال­های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۵ تهیه گردید. برای ارزیابی این نقشه­ها از آمار ۱۴ ایستگاه همدیدی واقع در منطقه استفاده شد و پس از محاسبه شاخص خشک­سالی توسط داده­های ایستگاهی، نقاط متناظر این ایستگاه­ها از نقشه­های SPI استخراج گردید. برای بررسی اعتبار نقشه­های تهیه شده، از شاخص­های مطابقت شامل FAR و SR استفاده شد. از محاسبه معیارهای مطابقت و مقایسه کلاس­های خشک­سالی معلوم شد تطابق بسیار خوبی میان شاخص SPI برآورد شده با تصاویر ماهواره و داده­های زمینی وجود دارد. در SPI شش و نه ماهه مطابقت بیش از ۸۰ درصدی و در مقیاس سه و ۱۲ ماهه به ترتیب تشابه۷۳ و ۶۱ درصدی ملاحظه گردید.

تصاویر TRMM, خشک سالی, شاخص مطابقت, شاخص SPI