مطالعه آزمایشگاهی اثر مالچ بر توزیع رطوبت و املاح در خاک خارج از فصل کشت

در مناطق خشک و نیمه­خشک در طول دوره آیش حرکت آب زیرزمینی شور توسط نیروی مویینگی به سطح خاک نه تنها منجر به کاهش رطوبت خاک خواهد شد بلکه املاح نیز در سطح خاک تجمع می­یابند که موجب شوری خاک می­گردند. در این پژوهش برای بررسی تاثیر مالچ بر رطوبت و شوری خاک در خارج از فصل کشت، از دو لایسیمتر آزمایشگاهی به طول ۱ متر، عرض ۵/۰ متر و ارتفاع ۱ متر که آب شور زیرزمینی توسط زهکش­های زیرسطحی به خاک آن تزریق می­شد استفاده گردید. سطح خاک یکی از مدل­ها با کاه و کلش گندم پوشانده شد. طی دوره­ی شبیه­سازی ۱۲۲ روزه مقادیر رطوبت و شوری توسط سنسور دستگاه HH۲ از پنج عمق پروفیل خاک (۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۵۰ سانتیمتر) و در سه موقعیت اندازه­گیری شده و در پایان دوره نمونه­های خاک از همان نقاط برداشته و مقدار شوری عصاره اشباع سنجیده شد. برای مقایسه میانگین­ها در هر تیمار و برای مقایسه میانگین­های هر تیمار با یکدیگر از آزمون t استفاده شد. نتایج نشان داد شوری عمق­های ۰ تا ۲۰ سانتیمتر در تیمار کنترل نسبت به تیمار مالچ حدود دو برابر افزایش یافته است. در بیست روز پایانی دوره اندازه­گیری، رطوبت عمق ۰ تا ۱۰ سانتیمتر در تیمار مالچ نسبت به شاهد بیشتر و این اختلاف در سطح ۵% معنی­دار بود. بنابراین استفاده از مالچ خارج از فصل کشت در مناطق با سطح ایستابی بالا مانع از شوری لایه سطحی خاک خواهد شد.

Keywords:

آیش , شوری , آب زیرزمینی , مالچ