سید محسن سیدان - استادیارپژوهش بخش تحقیقات اقتصادی،اجتماعی وترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات،آموزش وترویج کشاورزی، همدان، ایران
رضا بهراملو - بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،
ابولفضل ناصری - بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

در شرایط حاضر اندازه گیری و تحلیل شاخص های بهره وری تولید به خصوص آب در بخش کشاورزی بسیار مهم و از جایگاه خاصی برخوردار است. هـدف از این تحقیق اندازه گیری و مقایسه بهره وری مصرف آب آبیاری در دو روش آبیاری سنتی و مدرن در محصول گندم در شهرستان های استان همدان می باشد. جهت دستیابی به اهداف این تحقیق ابتدا به روش نمونه گیری تصادفی تعداد ۵۴ بهره بردار انتخاب و سپس داده های لازم از طریق اندازه گیری صحرایی، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه جمع آوری شده است. متناسب با هدف تحقیق از سه نوع شاخص مختلف بهره وری آب شامل CPD، BPD و NBPD استفاده گردید. بر اساس این نتایج میانگین بهره وری فیزیکی آب در محصول گندم سامانه آبیاری سنتی و مدرن (بارانی-کلاسیک) به ترتیب برابر با ۶۸/۰ و ۲۹/۱ کیلوگرم بر متر مکعب می باشد. همچنین میانگین بهره وری اقتصادی آب در سامانه آبیاری سنتی و مدرن برای این محصول به ترتیب برابر با ۳۲۶۳ و ۷۲۳۷ ریال بر متر مکعب تعیین گردید. بالاترین بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب در شهرستان های نهاوند و فامنین و کمترین آنها در ملایر تعیین گردید.

آبیاری مدرن, آبیاری سنتی, بهره وری فیزیکی آب, بهره وری اقتصادی آب, گندم