ارزیابی و واسنجی روابط تجربی برآورد تبخیر از سطوح آزاد آب در حوضه دریاچه ارومیه

تبخیر یکی از دلایل عمده هدر رفت آب و فشار به منابع آبی محسوب می گردد که برآورد آن در شرایط مختلف حائز اهمیت است. این پژوهش به منظور ارزیابی دقت روش های مختلف برآورد تبخیر در حوضه دریاچه ارومیه از طریق مقایسه با مقادیر حاصل از تشت تبخیر، در مقیاس زمانی ماهانه انجام پذیرفت. برای واسنجی ضرایب معادلات تجربی از روش بهینه سازی نیوتن رافسون استفاده گردید. بر اساس نتایج به دست آمده بیشترین میزان تبخیر در قسمت شرق حوضه دریاچه و کمترین مقدار تبخیر نیز در قسمت های جنوب و غرب دریاچه انجام می گیرد. نتایج نشان داد به طور کلی روش های مایر و ایوانف مقادیر تبخیر را بیش تر از مقدار واقعی برآورد می کنند. همچنین مقادیر تبخیر برآورد شده از طریق روابط جنسن هیز و بلانی کریدل بیشترین مشابهت را با نتایج حاصل از تشت تبخیر دارد و این روش ها که به ترتیب در دسته روابط دما – تابش خورشیدی و دما – ساعات روشنایی قرار دارند بیشترین دقت را در برآورد تبخیر در حوضه دریاچه ارومیه دارند. به طور متوسط برای حوضه دریاچه ارومیه روش های جنسن هیز و پاپاداکیس با مقادیر RMSE معادل ۰۷/۱ و ۷۱/۲ میلی متر بر روز به ترتیب به عنوان بهترین و بدترین روش معرفی شدند. بیشترین و کمترین اثر اصلاحی واسنجی روابط نیز به ترتیب به میزان ۱۲/۵۴ درصد برای روش استیفنز استوارت و ۸۰/۹ درصد برای روش جنسن هیز حاصل شد.

Keywords:

تشت تبخیر , جنسن هیز , دریاچه ارومیه