حسن ابراهیمی راد - دانشجوی دکتری؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد علوم و تحقیقات تهران؛ دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی
حسین بابازاده - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
ابراهیم امیری - گروه مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، لاهیجان
حسین صدقی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد علوم و تحقیقات تهران؛ دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی؛ گروه مهندسی آب؛ تهران؛ ایران.

هدف از این مطالعه ارزیابی مدل های ORYZA۲۰۰۰و Ceres-Rice برای تعیین اختلاف بین عملکرد بالقوه قابل حصول و عملکرد واقعی کشاورزان و بررسی دلایل آن در مدیریت های آبیاری و تراکم های مختلف کشت برنج می باشد. این آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه کوشال- لاهیجان واقع در شمال ایران در سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ انجام شد. تیمارهای آبیاری شامل غرقابI۱= ، اشباعI۲= ، آبیاری با دور ۸ روز تا گلدهیI۳= ، آبیاری با دور ۸ روز بعد از گلدهیI۴= ، آبیاری با دور ۸ روز در کل دوره رشدI۵= و تراکم شامل ۱۵×۱۵D۱=،۲۰×۲۰D۲= و ۲۵×۲۵D۳= سانتیمتر بودند. ارزیابی عملکرد و بیوماس شبیه سازی و اندازه گیری شده با استفاده از ضریب همبستگی سازگاری و میانگین مربعات خطای مطلق و نرمال شده (RMSE) بود. مدل ORYZA۲۰۰۰ عملکرد دانه را در مقایسه با مدل Ceres-Rice با دقت بیشتری برآورد کرد (۵۳۳RMSE = و ۱۴RMSEn =٪). مقادیر برآورده شده و پیش بینی شده تیمار I۳D۲ در مراحل واسنجی و ارزیابی همبستگی خوبی داشت. به طور متوسط اجزای یهره-وری آب مبتنی بر آبیاری، تبخیر و تعرق و مجموع تبخیر و تعرق و نفوذ عمقی (WPI، WPI + R، WPET، WPT و WPETQ)، به ترتیب ۰۹/۱، ۹۰/۰، ۰۰/۱، ۵۹/۱، ۷۹/۰، کیلوگرم بر متر مکعب محاسبه گردید.

برنج, بهره وری آب, تراکم کاشت, مدیریت آبیاری, مدل گیاهی