محمدرضا زنگنه اینالو - دانشگاه فردوسی مشهد
بیزن قهرمان - دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا فرید حسینی - دانشگاه فردوسی

مدل های بارش- رواناب یکی از روش های تخمین رواناب و ابزاری مناسب برای مطالعه فرایندهای هیدرولوژیکی و ارزیابی منابع آبی می باشند. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی استفاده از تصاویر ماهواره ای TRMM در برآورد مقادیر بارش ایستگاهی و رواناب در حوضه آبریز رودخانه شاپور در استان فارس می باشد. بدین منظور از اطلاعات رخدادهای بارش ساعتی، روزانه و ماهانه ایستگاه های باران سنجی حوضه طی سال های ۹۵-۱۳۹۰ استفاده و به مقایسه نتایج آنها با مقادیر داده های ماهواره ای TRMM و مقادیر اصلاح شده آن پرداخته شد. در ادامه با واسنجی مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS، به ارزیابی استفاده از مقادیر بارش ایستگاهی و مقادیر برآوردی ماهواره ای در برآورد رواناب حوضه پرداخته شد. مطابق نتایج بدست آمده نتایج برآورد بارش از مدل های TRMM و TRMM اصلاح شده در رخدادهای بارش ساعتی و روزانه نسبت به مقیاس ماهانه دقت کمتری دارند و نتایج برآورد بارش از مدل TRMM اصلاح شده در مدل ماهانه دارای ضریب تبیین بیش از ۸۶/۰ در ایستگاه های مورد بررسی می باشد. نتایج شبیه سازی بارش-رواناب از مدل واسنجی شده نیز نشان داد بهترین نتیجه رواناب تخمینی از داده های بارش ایستگاهی حاصل گردید که مقدار RMSE آن حدود ۹۴/۱۱ متر مکعب بر ثانیه بدست آمد.

شبیه سازی رواناب, ماهواره TRMM, واسنجی, مدل HEC-HMS