محمد علی اسعدی - دانشگاه تربیت مدرس
حامد نجفی علمدارلو - استادیار گروه اقتصاد کشاورززی دانشگاه تربیت مدرس

هدف این مطالعه، بررسی اثرات سیاست های مختلف کاهش مصرف آب (افزایش قیمت آب، سهمیه بندی و تلفیق این دو سیاست) بر اساس معیارهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در راستای پایداری کشاورزی دشت قروه می باشد. هرکدام از این سیاست ها در سه سطوح ۱۰، ۲۰ و ۳۰ درصد و برای شبیه سازی الگوی کشت اراضی منطقه موردمطالعه از الگوی برنامه ریزی ریاضی اثباتی (PMP) استفاده شد. سپس به منظور محاسبه وزن شاخص های اصلی و زیرشاخص های آنها از روش AHP استفاده شد و در مرحله نهایی با استفاده از رهیافت TOPSIS سناریوهای اعمال شده رتبه بندی و بهترین سناریو انتخاب گردید. نتایج تحقیق نشان داد که سناریوهای موردبررسی، موجب کاهش کل سطح زیرکشت مزرعه، سود ناخالص و کاهش مصرف آب مصرفی شده است. همچنین نتایج نشان داد که سناریوی افزایش قیمت آب برای حفظ و پایداری منابع آب منطقه نسبت به سناریوهای دیگر چندان تاثیرگذار نیست و تنها هزینه کشاورزان را افزایش داده است، اما سیاست سهمیه بندی و تلفیقی به عنوان یک سیاست موثر توصیه می شود. همچنین نتایج حاصل از وزن دهی شاخص های اقتصادی (۷/۳۶)، اجتماعی (۲/۲۳) و زیست محیطی (۱/۴۰) نشان داد که شاخص زیست محیطی دارای بیشترین اهمیت می باشند. از طرفی دیگر نتایج حاصل از رتبه بندی نشان داد که سناریوی S۷ (افزایش ۱۰ درصد قیمت آب توام با کاهش ۱۰ درصد آب قابل دسترس) به عنوان سناریوی برتر و بهترین وضعیت پایداری در کشاورزی معرفی گردید.

قیمت گذاری آب, سهیمه بندی آب, برنامه ریزی ریاضی اثباتی, تحلیل سلسه مراتبی