میلاد خواجه مظفری - گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمد عبدالحسینی - گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
قربان قربانی نصرآباد - موسسه تحقیقات پنبه کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان
محمدرضا فرزانه - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

یکی از مهمترین اجزای چرخه هیدرولوژیکی، تبخیر-تعرق میباشد و برآورد آن برای بسیاری از مطالعات نظیر مدیریت منابع آب، شبیهسازی عملکرد محصول و برنامهریزی آبیاری حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش، برآورد تبخیر-تعرق مرجع با استفاده از روش دادههای پانلی است. روش دادههای پانلی یک تحلیل چند متغیره بوده که در آن تحلیل رگرسیون در هر دو بعد مکانی و زمانی صورت میگیرد. این مطالعه با استفاده از دادههای هواشناسی ۹ ایستگاه سینوپتیک خراسان رضوی در بازه زمانی ۲۰۱۰-۱۹۷۱ انجام شد. دادههای موجود به صورت کاملا تصادفی به دو مجموعه تقسیم شدند، ۷۵ درصد برای توسعه مدل و ۲۵ درصد باقیمانده برای ارزیابی مدل اختصاص یافت. برای توسعه مدل میانگین ماهیانه دمای هوا و میانگین ماهانه سرعت باد به عنوان متغیرهای مستقل و مجموع ماهانه تبخیر-تعرق مرجع به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تصریح اثرهای ثابت دوطرفه از سایر تصریحها مناسبتر است. شاخصهای آماری (جذر میانگین مربعات خطای ۸۵/۹ میلیمتر در ماه، میانگین قدرمطلق خطا ۳۸/۷ میلیمتر در ماه و ضریب تعیین ۹۹/۰) کارآمد بودن این مدل را آشکار ساخت. همچین، در مقایسه مدل دادههای پانلی با مدل رگرسیون حداقل مربعات معمولی و روش هارگریوز-سامانی، مدل فوق دارای توانایی بالاتری در برآورد تبخیر-تعرق مرجع میباشد.

پنبه, کشت نشایی, کشت مستقیم, آبیاری, آب مصرفی