وحیده صفایی - گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
یاور پور محمد - گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد
کامران داوری - استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

جمعیت رو به رشد جهان بهخصوص در کشورهای درحال توسعه از یک سو و نیاز به تامین غذا برای این جمعیت از سوی دیگر، برداشت بیرویه از منابع را به دنبال داشته است. پیرو اهداف سازمان ملل متحد در راستای نیل به توسعه پایدار، پژوهشگران رویکردهای میان رشته ای متنوعی را برای دستیابی به نوعی تعادل پویا در تولید و مصرف منابع ارائه داده اند. مهم ترین آن ها رویکرد هم بست آب، انرژی و غذا است. مدیریت هم بست آب، غذا و انرژی باهدف تامین امنیت، مستلزم رویکردهای یکپارچه برای تجزیه و تحلیل است تا قادر به برنامهریزی صحیح و مقرون به صرفه باشد. کشور ایران با اقلیم خشک و نیمه خشک و منابع محدود آب، اکنون بیش از قبل نیازمند حفظ امنیت آب، غذا و انرژی است. با توجه به اهمیت این موضوع در این پژوهش به یکی از بحرانی ترین دشت های ایران یعنی محدوده مطالعاتی مشهد، پرداخته می شود. این محدوده مطالعاتی باوجود کلان شهر مشهد که دارای جمعیت (ثابت و متغیر) قابل توجهای است، مورد توجه بسیاری از مدیران و سیاست گذاران در بخش آب و انرژی قرار دارد. در این پژوهش از نرمافزارهای WEAP برای مدیریت منابع آب و غذا و نرمافزار LEAP برای مدیریت بخش انرژی استفاده شد. به منظور ارزیابی رویکرد همبست، دو سناریو مطرح گردید؛ سناریو اول وضعیت منابع و مصارف را بدون در نظر گرفتن رویکرد هم بست و سناریو دوم همان شرایط را با در نظر گرفتن رویکرد هم بست نشان می دهد. پس از بررسی و مقایسه نتایج حاصل از هر دو سناریو مشخص شد که با مدیریت بهم پیوسته منابع آب و انرژی وضعیت حوزه آبریز مشهد بسیار بحرانی تر است از زمانی است که رویکرد هم بست در نظر گرفته نشده باشد.

امنیت آب, انرژی و غذا, مدیریت یکپارچه منابع آب