میثم عمرزهی - دانشگاه گرگان
حلیمه پیری - عضو هیات علمی دانشگاه زابل
موسی حسام - دانگشاه گرگان

از مسائل مهم مدیریت آب، ارزیابی و تعیین نیاز آبی گیاهان است. جهت تدوین برنامه آبیاری مناسب و مدیریت کارآمد، تعیین ضریب گیاهی و نیاز آبی ضروری می باشد. در این تحﻘیق بهمنظور تعیین ضرایب گیاهی و نیاز آبی گیاه کارلا (خربزه تلخ) که از جمله گیاهان دارویی مهم می باشد، آزمایشی در سال ۱۳۹۸ در شرایط اقلیمی خشک با استفاده از روش بیلان آبی در لایسیمترهای زهکش دار طراحی و اجرا گردید. به منظور انجام آزمایش از چهار لایسیمتر زهکش دار موجود در مرکز تحقیقات کشاورزی زهک استفاده گردید. لایسیمترها از جنس فایبرکلاس با قطر ۵۰ سانتی متر و ارتفاع ۱۲۰ سانتی متر در مرکز محدوده ای با وسعت ۲۰×۲۵ متر کار گذاشته شدند. در دو لایسیمتر گیاه کارلا کشت شد و در دو لایسیمتر مشابه دیگر گیاه مرجع (یونجه) کشت شد. کلیه عملیات کاشت، داشت به صورت بهینه انجام و در طول آزمایش سعی شد با انجام آبیاری به موقع، رطوبت خاک از حد رطوبت سهل الوصول کمتر نگردد تا در طول دوره رشد، حتی الامکان گیاه دچار تنش رطوبتی نشود. این آزمایش طی یک فصل زراعی از تاریخ ۳ اردیبهشت تا ۲۷ تیر به مدت ۸۸ روز انجام شد. میزان نیاز آبی کارلا بین هر دو نوبت آبیاری متوالی با استفاده از رابطه بیلان آب در خاک تعیین شد. میزان نیاز آبی کارلا در طی یک فصل آزمایش برابر ۱۵/۹۱۵ میلی متر بدست آمد. همچنین میانگین ضرایب گیاهی چهار مرحله رشد ابتدایی، توسعه، میانی و پایانی در یک فصل آزمایش در مدت ۸۸ روز دوره رشد کارلا (خربزه تلخ) به ترتیب ۸۱/۰، ۹۱۵/۰، ۰۵/۱ و ۶۲۵/۰ محاسبه شد.

ضریب گیاهی, کارلا, گیاه مرجع, لایسیمتر