ارزیابی شاخصهای مدیریت آب آبیاری در تولید انگور (مطالعه موردی استان مرکزی)

حجم آب کاربردی محصولات کشاورزی به عنوان یکی از شاخصهای ارزیابی استفاده بهینه از منابع آب نقش مهمی در مدیریت و برنامهریزی های کلان در حوزه مدیریت و مهندسی آب دارد. این تحقیق، با هدف اندازه گیری آب کاربردی و ارزیابی راندمان کاربرد و بهرهوری آب انگور تحت مدیریت باغدار در استان مرکزی به عنوان یکی از قطب های تولید انگور کشور اجرا گردید. تاکستانهای مورد مطالعه در سطح استان طوری انتخاب شدند که عوامل مختلف از جمله روش آبیاری، بافت خاک، نوع منبع آب (سطحی یا زیرزمینی) و کیفیت آب آبیاری را پوشش دهند. باغات منتخب در طول فصل رشد مورد پایش قرار گرفتند و مواردی نظیر مدت زمان آبیاری، مقدار آب آبیاری، دور آبیاری و غیره یادداشت برداری شد. نتایج نشان داد که دور آبیاری در باغات انگور استان برای سامانههای آبیاری مختلف بین ۶ تا ۲۰ روز متغیر است و متوسط عمق آب آبیاری نیز بین ۳۰ تا ۱۸۵ میلی متر بود. نتایج نشان داد که حجم آب آبیاری باغات انگور در سطح استان بسته به روش آبیاری، نوبت آبیاری و نحوه مدیریت باغ متفاوت بوده و حجم آن از ۵۹۷۳ تا ۱۸۱۶۸ مترمکعب در هکتار متغیر بود. راندمان کاربرد آب آبیاری در باغات موردمطالعه از ۳۵ تا ۱۰۰ (به علت کمآبیاری) درصد متغیر و متوسط آن ۶۳ درصد بود. بهرهوری آب نیز برای این محصول در سطح استان مرکزی بین ۱/۱ تا ۷/۳ با متوسط ۶۲/۲ کیلوگرم بر مترمکعب در نوسان بود. به طورکلی نتایج اندازهگیریهای انجام شده در سطح استان مرکزی نشان میدهد که صرف نظر از روش آبیاری مورداستفاده، مدیریت آبیاری توسط کشاورز نقش مهمی در میزان آب کاربردی در تاکستانهای موردمطالعه دارد. نتایج این تحقیق بیانگر قابلیت اجرای کمآبیاری در سطح تاکستانهای استان است، لذا ترویج و آموزش کمآبیاری به روش صحیح و کاربردی به باغداران میتواند باعث افزایش قابل توجه بهرهوری آب در تولید انگور گردد.

Keywords:

آب کاربردی , بهرهوری , نیاز آبی , تاکستان