رویا دیجو - دانشجوی دکتری باستان شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مصطفی ده پهلوان - استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه تهران
کمال الدین نیکنامی - استاد گروه باستان شناسی دانشگاه تهران

مصر، سرزمین انجیـل، از زمان مسیح پذیرای یک فرقه اقلیـت موسوم به قبط گردیـد. حضوری طولانی­مدت، اما در شرایطی که به­نظر، هیچ گاه در کمال مطلوب نبود. لذا تناقضات، جملگی تفکر محتاطانه به همراه اشتیاق افراطی برای شهادت، ایمان مذهبی، سلسله­مراتب روحانیت، گرایش به سمت رهبانیت به عنوان شکلی از زندگی دینی در­خور ملاحظه قرار می گیرد. در این ضمن، یقین می دانیم که اختلاف و انشعاب اصلی در کالسدون به­وقوع پیوست و با برانگیخته­ شدن شور و هیجان ملی مصادف شد؛ استقلالی که توجه را به سوی بیزانتیوم پایتخت سیاسی جهان مسیحی معطوف داشت. نوشتار حاضر ضمن پرداختن به اهم مباحث مطرح­شده به روش و رویکردی توصیفی تحلیلی در پی تببین علل و جهات دگرگونی حاصل آمده در بستر مسیحیت، خاصه در جامعه قبطی مصر می باشد. جماعتی که، از درون تلاطمات عصری انباشته از هیجانات سیاسی و دینی سر برکشید و با رویای آزادی و محتمل تلخکامی از ضربه جهاد اسلامی بار دیگر با دشواری روبرو شد. نتایج ما را مجاز به این تصور می دارد که مسیر یا انگیزه این جریان هر چه باشد؛ زمینه سیاسی در این دوران نقشی به مراتب مهم تر از مذهب ایفا کرد و در منتهای امر پیوستگی و اتحاد قبط ها در برابر امپراتوری و نمایندگان اعم از مذهبی و غیر مذهبی را منجر شد.

مصر, قبط, جامعه اولیه مسیحی, کلیسای قبطی, مسیحیان قبطی مصر, مصرمسلمان