بنای سرخه دیزه ناودار: ایوان عظیم ماذروستان در امتداد شاهراه خراسان بزرگ
عنوان مقاله: بنای سرخه دیزه ناودار: ایوان عظیم ماذروستان در امتداد شاهراه خراسان بزرگ
شناسه ملی مقاله: JR_JHSS-12-4_004
منتشر شده در در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_JHSS-12-4_004
منتشر شده در در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
ایرج رضائی - دانش آموخته دکتری باستان شناسی دانشگاه تهران
سجاد علی بیگی - استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه رازی، کرمانشاه
خلاصه مقاله:
ایرج رضائی - دانش آموخته دکتری باستان شناسی دانشگاه تهران
سجاد علی بیگی - استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه رازی، کرمانشاه
از قرن سوم تا هفتم هجری، برخی جغرافیدانان قرون نخستین و میانی دوره اسلامی در تالیفات خود از یک جاینام با عناوین نزدیک به هم چون ماذرواستان، ماذروستان و مایذرواستان یاد کردهاند که جملگی به یک مکان یا محدوده جغرافیایی واقع در امتداد راه خراسان بزرگ اشاره دارند. پژوهشگران مختلف برای مکانیابی ماذروستان، گزینههای متفاوتی چون، طاق گرا، قلعه یزدگرد، بنای سرخهدیزه، مسیر گیلانغرب و دشت ایوانغرب پیشنهاد کردهاند. ازاینرو این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که جاینام ماذروستان در متون دوره اسلامی با کدام منطقه یا محوطه باستانی قابل انطباق است. نگارندگان بهاستناد چند سرنخ مهم تاریخی و جغرافیایی که شواهد باستانشناسی و زبانشناسی نیز از آن حمایت میکند، موقعیت جاینام مذکور را در منطقه جنگلی «ناودار» شهرستان دالاهو، در غرب استان کرمانشاه مکانیابی میکنند. نگارندگان معتقدند که نام قدیمی این مکان (ماذروستان)، احتمالا ریشه در نام سرزمین ماد (مای) دارد، و یا همچون نام امروزی این منطقه (ناودار= میان درختستان)، ریشه در مهمترین شاخصه طبیعی این منطقه دارد که عبارت است از وجود پوشش متراکمی از جنگل مازو (بلوط)، که سراسر منطقه موردبحث را فراگرفته است. همچنین نگارندگان معتقدند که کاخ یا ایوان ماذروستان که در متون دوره اسلامی به بهرام گور منسوب است، با بنای سرخهدیزه کنونی که در حد میانه منطقه ناودار واقع شده، قابل انطباق است و نام سرخهدیزه (سرخدژ) نیز احتمالا به حکایات و روایات کهن ایرانی چون هفتپیکر نظامی، ارتباط دارد که بر اساس آن بهرام گور کاخی سرخرنگ برای یکی از همسران خود برپا کرد.
کلمات کلیدی: ماذروستان, سرخه دیزه, ناودار, ساسانی, بهرام گور
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1211579/