محرم باستانی - دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه تهران. تهران، ایران.
حسن کریمیان - دانشیار باستان شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

سکه­ها راست گوترین اسناد با ارزش بشری هستند که از دیرهنگام در ادوار تاریخی برای ثبت و ضبط وقایع از آن بهره می برند و در طول ایام این وسیله ارزشمند مطابق شرایط زمانی و مکانی تغیر و تحولات اساسی در  جنس فلز، وزن، عیار، خطوط و نقوش و شعارها و از همه مهم تر تاریخ و محل ضربشان به وجود آمده است. این شئی ارزشمند تاریخی  اطلاعات بسیاری  موثری در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زبانی، دینی و مذهبی را در خود دارد که تعمق و تفحص در آن می تواند ابهامات زیادی در حوزه های متعدد  برای محققان، دانش پژوهان، مورخین و باستانشناسان، جامعه شناسان و محققان علوم اجتماعی را روشن سازد و آنان  با مسلح شدن به این وسیله با ارزش برخی از پیچیدگی برآمدن یک حاکمیت و شکست آنان در عرصه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زبانی، دینی و مذهبی  تبیین نماید. از جمله خاندان­های حکومتگر شیعی مذهب که در ایام حاکمیت عباسیان  بر ایران برای اعتبار بخشی به حاکمیت خود اقدام به ضرب سکه کردند تا حقانیت حکومت و اقتدار را به رخ حاکمان قدر قدرت، سایر امرای محلی و منطقه­ای  بکشند خاندان باوندیان است. سکه های باوندی با توجه به شاخص­های آن از ویژگی های خاصی نسبت به سایر سکه­های ضرب شده معاصر خود برخوردار است و  به نحوی جنبه­های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زبانی، دینی و مذهبی حاکمیت باوندی را در بر­می­گیرد که بررسی آن می تواند برخی از ابهامات و پیچیدگی های این دوره از تاریخ ایران مشخص کند. از این رو  مقاله حاضر درصدد است با طرح این سوال؛ چرایی و چگونگی ضرب سکه فرمانروایان باوندی در دوره حاکمیت عباسیان بر ایران به چالش بکشد؟ اینکه خاندان حکومتگر باوندی به تعبیت از کدام یک از حکومت های محلی و منطقه ای برای اثبات حاکمیت خود اقدام به ضرب سکه­ کرده است و در این حوزه تا چه حدی توانسته در آن پیشرفت حاصل کند.

سکه های فرمانروایان شیعی, سکه های باوندی, سکه های عباسی, سالاریان, آل زیار, آل بویه