بررسی میزان استفاده از اصطلاحات خویشاوندی بومی و وام واژه های فارسی معادل آنها در کردی کلهری

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان استفاده از اصطلاحات خویشاوندی بومی و وام­واژه­های فارسی معادل آنها در کردی کلهری صورت می­پذیرد. از لحاظ روش تحقیق، این پژوهش کمی و توصیفی است. میوسکن (۱۹۸۷)، ماتراس (۲۰۰۹) به عنوان چارچوب نظری مورد استناد قرار گرفته­اند. برای تحقق هدف پژوهش حاضر فهرستی از تمام اصطلاحات خویشاوندی تهیه شد و در اختیار افراد شرکت­کننده قرار گرفت. بر اساس متغیرهای سن، جنسیت و تحصیلات، افراد شرکت­کننده به هشت گروه تقسیم شدند: مردان/ زنان باسواد جوان، مردان/ زنان باسواد مسن، مردان/ زنان بی­سواد جوان و مردان/ زنان بی­سواد مسن. برای شرکت در مصاحبه و پاسخ دادن به سوالات، از هر گروه ۱۰ نفر و مجموعا ۸۰ نفر به گویه­های طراحی­شده پاسخ دادند. برای هر واژه چندین بافت در نظر گرفته می­شد و از افراد خواسته می­شد تا واژه مورد نظر (بومی یا معادل فارسی آن) را در آنجا انتخاب نمایند. پس از جمع­آوری داده­ها، با استفاده از نرم­افزار آماری اس­پی­اس­اس (نسخه ۲۳)، داده­ها مورد تحلیل قرار گرفتند. آنالیز واریانس سه عاملی مورد استفاده قرار گرفت تا رابطه بین متغیر وابسته پژوهش (انتخاب واژه کردی یا معادل فارسی آن) با متغیرهای مستقل پژوهش یعنی سن، جنسیت و سطح تحصیلات مشخص گردد. برخلاف پیش­بینی نظریه سلسله­مراتب (میوسکن، ۱۹۸۷)، نتایج نشان داد که میزان استفاده از اصطلاحات بومی بسیار زیاد است. گروه­های مختلف از ۵۴.۵% تا ۱۰۰% از موارد از اصطلاحات خویشاوندی بومی استفاده نمودند. از طرفی، چون اصطلاحات خویشاوندی انتخاب­شده در پرسشنامه دارای خلاء در کردی کلهری نبودند، لذا میزان بالای استفاده از اصطلاحات خویشاوندی کردی منطبق با نظریه خلاء واژگانی (ماتراس، ۲۰۰۹) است. در ارتباط با تفاوت­های به­دست آمده در گروه­ها، آزمون تحلیل واریانس سه عاملی نشان داد که دو عامل تحصیلات و سن نقش پررنگی در میزان استفاده از اصطلاحات خویشاوندی بومی (معادل فارسی آنها) دارند، درحالی که عامل جنسیت از لحاظ آماری نقش معنی­داری ایفا نمی­ کند.

Keywords:

اصطلاحات خویشاوندی , وام گیری , خلاء واژگانی , کردی کلهری , تماس زبانی