تذکره افضل و تحلیل دیدگاه های انتقادی مولف آن

Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 192

This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JLCR-9-3_003

تاریخ نمایه سازی: 26 اردیبهشت 1400

Abstract:

افضلمخدوم پیرمستی، ادیب، شاعر و تذکرهنویس هراتیتبار بخارایی (ف۱۳۳۴ق/۱۹۱۶م) است. افضل بنابر اشاره خود در مقدمه، تذکره افضلالتذکار فی ذکرالشعراء و الاشعار مشهور به تذکره افضل را به سفارش امیر وقت بخارا، عبدالاحدخان (حک.۱۳۰۳-۱۳۲۸ق/ ۱۸۸۶-۱۹۱۰م)، در سال ۱۳۲۲ ق/۱۹۰۴م در شرح حال صدوسی وهفت (۱۳۷) شاعر معاصر خود در محیط ادبی بخارا و مناطق فارسیزبان مرتبط با این امارت را که در بخارا اقامت داشتند، از سال ۱۲۰۲ ق/۱۷۸۷-۱۷۸۸م تا سال تدوین تذکره تالیف کرد. آگاهیهای ما در زبان فارسی درباره این تذکره و مولف آن بسیار ناچیز و بعضا نادرست است. اطلاعات مندرج در منابع پژوهشی افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان نیز خالی از خطا نیست. مسئله این پژوهش معرفی تذکره، تذکرهنویس و تحلیل دیدگاههای انتقادی مولف آن است. نگارنده برای تبیین این مسئله با استفاده از روش تحلیل محتوا و دستاوردهای رویکرد ژانری به متن به دنبال یافتن پاسخ برای پرسشهای ذیل است: افضلمخدوم پیرمستی کیست و دارای چه دیدگاههای انتقادی در تذکره است؟ افضلالتذکار فی ذکرالشعراء و الاشعار چه نقشی در جریان تذکرهنویسی ادبی فارسی ماوراءالنهر در آغاز سده بیستم در بخارا داشته است؟ نتایج تحقیق نشان داد این اثر، تذکره مستقل منثور ناحیهای ـ عصری به زبان فارسی است که نشانههایی از لهجه بخارایی را با خود به همراه دارد. دیدگاههای انتقادی مولف را میتوان در ذیل چهار عنوان «تاریخی ـ تحلیلی، اخلاقی، سیاسی ـ اجتماعی و بلاغی ـ جمالشناسانه» تحلیل کرد. هرچند این تذکرهنویس به سفارش امیر وقت تذکره خود را تالیف کرد و درنتیجه در ارائه دیدگاههای انتقادی، پسند دربار و علائق شخص امیر را دخالت داد، به دلیل نقشی که در احیای نام و آثار شاعران معاصر خود در محیط ادبی بخارا ایفا کرد، بلافاصله مورد توجه علاقهمندان شعر و ادب این دوره واقع شد؛ بهگونهای که همواره یکی از منابع تالیف و تحقیق پژوهشگران درباره حیات ادبی محیط بخارا و مناطق مرتبط با آن بوده است.

Authors

ابراهیم خدایار

دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • آتشینجان، تبسم (۱۳۸۰)، «افضلمخدوم پیرمستی» در دانشنامه ادب فارسی: ادب ...
  • افضلمخدوم پیرمستی (۱۳۳۶ق)، افضلالتذکار فی ذکر الشعراء و الاشعار، در ...
  • (۱۳۲۳ق)، افضلالتذکار فی ذکر الشعراء و الاشعار، نسخه خطی شماره ...
  • انوشه، حسن [به سرپرستی] (۱۳۸۰)، «افضلالتذکار فی ذکر الشعراء و ...
  • باسورث، کلیفورد ادموند، (۱۳۸۱)، سلسله های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری ...
  • حشمت، محمدصدیق توره (تاریخ شروع تالیف ۱۳۱۲ق/۱۸۹۴-۱۸۹۵م و تکمیل آن ...
  • ، (شروع تالیف ۱۳۲۳ق/۱۹۰۵م و تکمیل آن در سالهای بعد)، ...
  • خلیلی افغان [خلیلالله] (۱۳۰۹)، آثار هرات، به اهتمام عبدالعظیم جان ...
  • خیامپور، عبدالرسول (۱۳۶۸)، فرهنگ سخنوران، ۲ج، چ۲، تهران، طلایه ...
  • دادبه، اصغر و میرزا ملا احمد (۱۳۸۵)، «تذکرهنویسی در ماوراءالنهر ...
  • زهیر، عبدالرزاق، (۱۳۵۰)، «افضلالتذکار فی ذکر الشعراء و الاشعار یا ...
  • ، (۱۳۵۲)، «تذکرهنگاری در ادب دری»، ادب [دانشگاه کابل]، س۲۱، ...
  • سلیمی بخارایی، میرزا سلیمبیک ایناق (۱۳۳۲ق)، ذیل سلیمی بر تحفهالاحباب ...
  • شکورزاده، میرزا (۱۳۷۴)، «چرا در تاجیکستان ادبیات فارس و تاجیک ...
  • شفیعیون، سعید (۱۳۹۳)، «گذری دیگرگون بر تذکرههای ادبی». فنون ادبی، ...
  • صدر ضیا، محمدشریفجان مخدوم (۱۳۸۰)، تذکار اشعار: شرح حال برخی ...
  • ، (۱۳۷۷)، نوادر ضیائیه، به کوشش میرزا شکورزاده، تهران، سروش ...
  • عبدی، عبدالله خواجه (۱۹۸۳م)، تذکرهالشعراء، با تصحیح و مقدمه اصغر ...
  • عینی، صدرالدین (۱۹۲۳م)، تاریخ امیران مانغیتیه بخارا، تاشکند، نشریات دولتی ...
  • ، (۱۹۲۶م)، نمونه ادبیات تاجیک، مسکو، نشریات مرکزی خلق جماهیر ...
  • غفورف، باباجان (۱۹۹۷)، تاجیکان، ۲ج، دوشنبه، عرفان ...
  • کوتی، سپیده (۱۳۸۰)، «تذکرهنویسی فارسی در آسیای میانه» در دانشنامه ...
  • گلچین معانی، احمد (۱۳۶۳)، تاریخ تذکره های فارسی، ج۱، چ۲، ...
  • مسعودی، عبدالله (۱۳۸۵). «تذکرهنویسی» در دایرهالمعارف بزرگ اسلامی، زیرنظر کاظم ...
  • محترم، حاجی نعمتالله (۱۹۷۵م)، تذکرهالشعراء، با تصحیح و مقدمه اصغر ...
  • منفرد، افسانه (۱۳۸۰)، «تذکرهنویسی فارسی» در دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر ...
  • میرزایف، عبدالغنی (۱۳۴۵)، «منابع ادبی در حدود دوره های شانزده ...
  • موسوی گرمارودی، سیدعلی (۱۳۸۸)، از ساقه تا صدر: شعر و ...
  • نقوی، علیرضا (۱۳۴۷)، تذکرهنویسی فارسی در هند و پاکستان، تهران، ...
  • واضح، قاری رحمتالله (۱۳۳۲ق)، تحفهالاحباب فی تذکرهالاصحاب مع تاریخ کثیره ...
  • ، (۱۹۷۷م)، تحفهالاحباب فی تذکرهالاصحاب، با مقدمه و تصحیح اصغر ...
  • وفایی، عباسعلی (۱۳۸۵)، دانشنامه زبان و ادبیات فارسی ازبکستان (قرن ...
  • Abdi, A. Kh. (۱۹۸۳). A Biography of Poets (edited by ...
  • Afzal Makhdoum P.(۱۹۰۵). Afzal-al-Tazkar fi Zekr-al-Sho’ara va al-Ash’ar, Manuscript No. ...
  • (۱۹۱۷.( Afzal-al-Tazkar fi Zekr-al-Sho’ara va al-Ash’ar, in the margin of ...
  • Aini, S. (۱۹۲۳). A History of Manghitieh rulers of Bukhara, ...
  • .(۱۹۲۶). Example of Tajik Literature, Moscow: Central Publications of the ...
  • Anousheh, H. (Ed. ۲۰۰۲). “Afzal-al-Tazkar fi Zekr-al-Sho’ara va al-Ash’ar”. Encyclopedia ...
  • Atashinjan, T. (۲۰۰۲). “Afzal Makhdoum Pirmasti” In H. Anousheh, Encyclopedia ...
  • Boswortht, K. E. (۲۰۰۲). The new Islamic Dynasties: A chronological ...
  • Dadabeh, A. and Molla-ahmad, M. (۲۰۰۶). “Biography writing in Transoxiana ...
  • Ghafurov, B. ۱۹۹۸, Tajiks, ۲ vol., Tajikistan, Dushanbe, Erfan, [In ...
  • Golchin Ma’ani, A. (۱۹۸۴). History of Persian Tazkirah (Persian Biography ...
  • Heshmat, M. S. T. (۱۸۹۴-۱۸۹۵). A Biography of Poets (۲ ...
  • .(۱۹۰۵). A Biography of Poets, Manuscript No. ۲۷۲۹. Uzbekistan, The ...
  • Khalili Afghan, KH. (۱۹۳۰). Monuments of Herat, with try ‘Abd ...
  • Khayyampour, A. (۱۹۸۹). Dictionary of Speakers, Tehran, Talayeh, [In Persian] ...
  • Kouti, S. (۲۰۰۱). “Persian Biography writing in the Central-Asia”, In ...
  • Masoudi, A. (۲۰۰۶). “Biography writing”, In K. Mousavi Bojnourdi, The ...
  • Mirzaev, А. (۱۹۶۶). “Literary resources between the ۱۶th and early ...
  • Mohtaram, H. N.(۱۹۷۵). A Biography of Poets (edited by Asghar ...
  • Monfared, A. (۲۰۰۱). “Persian Biography writing”. In Gh. Haddad Adel, ...
  • Mousavi Garmaroudi, S. A. (۲۰۰۶). From the Stem to the ...
  • Naghavi, A. (۱۹۶۸). Persian Biography of Poets writing in India ...
  • Sadr-e ziya, M. Sh. (۱۹۹۸). Ziyayiyeh’s Rarities, with try M. ...
  • Sadr-e ziya, M. Sh. (۲۰۰۱). A Biography of Poets: A ...
  • Salimi-ye Bukharayi, M. (۱۹۱۴). Appendix’s Salimi on Tohfat al-Ahbab fi ...
  • Shafieioun, S. (۲۰۱۴). “A survey of literary biographies”. Literary Devices, ...
  • Shkourzada, M. (۱۹۹۵). “Why in Tajikistan they say Persian and ...
  • Vafaei, A. (Ed,۱۹۶۶). Encyclopedia of Persian language and literature in ...
  • Vazeh, Gh. R. (۱۹۷۷). Tohfat al-Ahbab fi Tazkarat al-Ashab (edited ...
  • ____________(۱۹۱۴). Tohfat al-Ahbab fi Tazkarat al-Ashab: With Tarikhe Kasire and ...
  • Zahir, A. (۱۹۷۱). “Afzal-al-Tazkar fi Zekr-al-Sho’ara va al-Ash’ar or Tazdkirah-ye ...
  • __________(۱۹۷۳). “Biography writing in the literature of Dari”, Adab, [Kabul ...
  • Карим, У. (۱۹۷۴). Адавиёти Тоҷик дар Нимаи Дуюми Асри ХVlll, ...
  • Қайюмов, П. ۱۹۹۸, Тазкираи Қайюмий. ۳ж. Тошкент, Ўзрфа Қўлёзмалвр Институти ...
  • Усмон, Т. (۱۹۵۷). Бисту се Адиба, Столинобод, Нашриёти Давлатии Тоҷикистон, ...
  • Ҳабибов [Абибов], А. (۱۹۹۱). Ганҷи Зарафшон, Душанбе, Адиб, [In Tajik] ...
  • Ҳодизода, Р. (۱۹۶۸). Адавиёти Тоҷик дар Нимаи Дуввўми Асри ХlХ. ...
  • __________(۱۹۸۸) “Афзал-ут-Тазкор фи Зикриш-шуаро ва-Ашъор” дар Энциклопеидяи Адабиёт ва Санъати ...
  • Ҷалилова, М. (۱۹۸۸). “Афзал Махдуми Пирмастй” дар Энциклопеидяи Адабиёт ва ...
  • نمایش کامل مراجع