علی غیوری مقدم - مربی گروه حسابداری دانشگاه خلیج فارس
داریوش محمدی زنجیرانی - استادیار مدیریت صنعتی دانشگاه خلیج فارس
زعیمه نعمت اللهی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی دانشگاه خلیج فارس

هدف پژوهش حاضر سنجش سرمایه فکری و بررسی تاثیر آن بر کارایی به عنوان معیار ارزیابی عملکرد در سطح سه صنعت مواد و محصولات دارویی، مواد و محصولات شیمیایی و خودرو و ساخت قطعات در بازه زمانی ۱۳۸۸-۱۳۸۵ است. در پژوهش حاضر، ابتدا با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده­ها کارایی واحدهای مورد بررسی به عنوان یک معیار واحد و یکپارچه از عملکرد محاسبه و سپس تاثیر سرمایه فکری و اجزای آن شامل سرمایه انسانی (مهارت و خلاقیت و توانایی انفرادی کارکنان واحد تجاری)، سرمایه ساختاری ( ساختار داخلی واحد تجاری) و سرمایه به کارگرفته شده ( همه منابع پیوند یافته با روابط خارجی) بر عملکرد (کارایی) ارزیابی شد و صرف نظر از تاثیر اهرم مالی و قیمت سهام بر عملکرد نتیجه های زیر حاصل شد. سرمایه انسانی در سطح هر سه صنعت مورد بررسی دارای تاثیر منفی بر عملکرد (کارایی) است؛ البته، با در نظر گرفتن این موضوع که تاثیر سرمایه انسانی فقط در سطح صنعت مواد و محصولات دارویی معنادار نیست. علی­رغم معنادار نبودن، تاثیر سرمایه ساختاری بر عملکرد واحدهای مورد بررسی به استثنای تاثیر آن در صنعت مواد و محصولات دارویی که به صورت منفی است در سطح دو صنعت دیگر به صورت مثبت است. سرمایه به کارگرفته شده در سطح هر سه صنعت مورد بررسی دارای تاثیر مثبت است و تاثیر آن فقط در سطح دو صنعت مواد و محصولات شیمیایی و خودرو و ساخت قطعات معنادار است. سرمایه فکری نیز در همه صنایع مورد بررسی دارای تاثیر منفی بر عملکرد بود که این تاثیر فقط در صنعت خودرو و ساخت قطعات معنادار است. با توجه به نتایج به دست آمده در صنایع مختلف می توان چنین نتیجه گرفت که نوع صنعت، زیاد نمی تواند در تاثیر سرمایه فکری بر عملکرد (کارایی) موثر واقع شود.

سرمایه فکری, سرمایه انسانی, سرمایه ساختاری, سرمایه به کارگرفته شده, کارایی و تحلیل پوششی داده ها