مهدی مرادی - استادیار گروه حسابداری دانشگاه فردوسی مشهد
عباس فخرآبادی - کارشناس ارشد حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد

فرهنگ جاری کشور می­تواند نقش تعیین­کننده­ای در اجرا یا عدم اجرای کنترل­های داخلی در شرکتها توسط مهمترین جزء این سیستم؛ یعنی انسان داشته باشد. حسابرس در تعیین ریسک کنترل بناچار باید به موضوع فرهنگ توجه ویژه­ای داشته باشد، تا بتواند این ریسک را دقیق­تر تعیین نماید. استانداردهای پذیرفته شده حسابرسی، حسابرسان را ملزم به ارزیابی ساختار کنترل داخلی و تعیین ریسک کنترل در روند حسابرسی می­نمایند. حسابرس برای  ارزیابی ساختار کنترل داخلی باید شناختی از محیط و فعالیت کنترلی - که تحت تاثیر عوامل فرهنگی است- به دست آورد. بنابراین، سوال تحقیق این گونه مطرح می شود که آیا فرهنگ بر ارزیابی حسابرسان از ساختار کنترل داخلی و تعیین ریسک کنترل تاثیری دارد یا خیر؟ تحقیق حاضر در سال ۱۳۸۷ شمسی انجام شده و جامعه آماری این تحقیق، حسابداران رسمی شاغل در سازمان حسابرسی ایران تعیین گردیده است. داده­های تحقیق از طریق پرسشنامه جمع­آوری، و با استفاده از آزمون ناپارامتری ویلکاکسن تحلیل گردیده است. این تحقیق مشتمل بر هشت فرضیه است. بر اساس  نتایج آماری  به دست آمده، سه فرضیه تایید و پنج  فرضیه رد می­شود. از مهمترین نتایج این تحقیق، آن است که حسابداران رسمی، سیستم کنترل داخلی شرکت های موجود در کشورهای با فرهنگ فردگرایی زیاد و فرهنگ فاصله قدرت کم را، قویتر از فرهنگ فردگرایی کم و فاصله قدرت زیاد ارزیابی می کنند؛ ضمنا آنها ریسک کنترل فرهنگ جمع­گرا را بالاتر از فرهنگ فردگرا تعیین می کنند. 

فرهنگ, فردگرایی در مقابل جمع گرایی, فاصله قدرت, اجتناب از عدم اطمینان و بلاتکلیفی, مردگرایی در مقابل زن گرایی