رویکرد عقل گرایانه به دانش بلاغت، پیامدها و بازتاب ها

با نگاهی به تاریخچه علوم بلاغی، فصلی در انتهای این تاریخچه به چشم می خورد که از رکود و جمود علم بلاغت از حدود قرن ششم تا کنون حکایت می کند؛ مقطعی درازدامن از تاریخ این علم که در آن جز شرح و تلخیص هایی که بر آثار گذشتگان نوشته شده است، تقریبا چیز دیگری مشاهده نمی شود. چنین می نماید که این پدیده یک علت اصلی داشت و آن اینکه در این دوره، بلاغت که پیش از آن به عنوان یک «فن» شناخته می شد و بر پایه ذوق بشر پیش می رفت، آرام آرام با مطرح شدن مباحث عقلی و فلسفی در آن، جای خود را به یک «دانش» نسبتا عقلی با ساختارهایی کاملا غیرمنعطف و منطقی سپرد. این نوع نگاه در جای جای دانش بلاغت، از شیوه ی تقسیم بندی مباحث تا ریز قواعد مطرح در آن، تاثیر گذاشت. امری که پیدایش آسیب های گوناگونی را در مسیر رشد و تکامل این دانش موجب گشت. از این رو در نظر بسیاری از بزرگان این دانش، لازم است برای احیای بلاغت و نائل شدن به فلسفه وجودی آن، به شیوه ای روی آورد که هدف و رویکرد اصلی آن پرورش ذوق ادبی مخاطب باشد.

Keywords:

بلاغت , تاریخ علم بلاغت , نقد بلاغت , فلسفه , منطق , جمود بلاغت و بلاغت ذوقی