حامد شیری - گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور

  مقاله حاضر در چارچوب اهداف سند چشم انداز بیست ساله و با استناد به داده های گزارش توسعه انسانی، می کوشد تا وضعیت برخی شاخص های اقتصادی اجتماعی ایران را به طور تطبیقی در بین کشورهای خاورمیانه بررسی کند. در این پژوهش، وضعیت توسعه انسانی در ایران در مقایسه با کشورهای منطقه بر پایه داده های سال ۲۰۱۱، نسبت به سال آغازین شروع سند چشم انداز؛ یعنی ۲۰۰۵ تحلیل شده است. از نظر روش شناسی، مطالعه حاضر از طریق تحلیل ثانویه داده های گزارش توسعه انسانی( HDR, ۲۰۰۵-۲۰۱۱ ) به اجرا درآمده است. بر اساس نتایج به دست آمده، ارزش شاخص توسعه انسانی ایران در سال ۲۰۰۵ نسبت به سال ۲۰۱۱ تقریبا ۰۳۶/۰ رشد داشته است. با وجود این، اگر چه رشد محدودی در برخی شاخص ها دیده می شود، اما هنوز ایران نسبت به جایگاه مفروض در سند چشم انداز فاصله زیادی دارد و در بسیاری شاخص ها (مانند شاخص "مرگ و میر کودکان زیر ۵سال"، درآمد سرانه و...) جایگاه ایران تغییری نکرده و در موارد معدودی (مانند سهم زنان در مشارکت پارلمانی) به رتبه پایین سقوط کرده است.

گزارش توسعه انسانی(HDR), شاخص های اقتصادی – اجتماعی, کشورهای خاورمیانه, ایران