وکیل احمدی - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه رازی

در بیشتر جوامع انسانی، جنسیت، که در بردارنده ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی جنس است، پایه توزیع نابرابر امکانات، موقعیتها، فرصتها و پاداشها قرار میگیرد. مساله مورد بررسی در اینجا نقش گذار جمعیتی در نگرش نسبت به نابرابری جنسیتی است. از تئوری گذار جمعیتی اول و دوم و همچنین، نظریات چافتز، بوردیو و دایسون به عنوان چارچوب نظری پژوهش استفاده شده است. برای آزمون تجربی مدعای پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و دادههای ثانویه پیمایش جهانی ارزشها و صندوق جمعیت سازمان ملل برای پنجاه کشور انجام شده است. نتایج نشان داد که نگرش نسبت به نابرابری جنسیتی در کشورها بر حسب مراحل گذار جمعیتی متفاوت است. کشورهای مالی، زامبیا، هند و عراق که گذار جمعیتی اول را پشت سر نگذاشتهاند، نگرش منفی کمتری نسبت به نابرابری جنسیتی دارند؛ برعکس، کشورهایی مانند سوئد، فنلاند و فرانسه که وارد گذار جمعیتی دوم شدهاند، نگرش منفی بیشتری نسبت به نابرابری جنسیتی دارند. کشورهای ترکیه، برزیل، آفریقای جنوبی و اندونزی که در سالهای اخیر گذار جمعیتی را پشت سرگذاشتهاند، نگرش نسبت به نابرابری جنسیتی در آنها بین دو دسته از کشورهای فوق است.

گذار جمعیتی اول, گذار جمعیتی دوم, نابرابری جنسیتی, پیمایش جهانی سنجش ارزش ها, ایران