مطالعه تجربه ایفای هم زمان نقش شغلی-خانوادگی در ماداران شاغل دارای فرزند خردسال

این مقاله به تجربه زیسته زنان شاغل از ترکیب نقش های شغلی- خانوادگی می پردازد. مطالعه از نوع کیفی است و داده ها از طریق مصاحبه عمیق با ۲۸ زن شاغل دارای فرزند زیر ده سال در تهران جمع آوری شده است. یافته های این پژوهش در قالب دو مقوله هسته، - هشت خرده مضمون و ۱۹ مفهوم است که از ۵۸۰ عبارت استخراج شده است. یافته ها نشان داد مادران شاغل در این مطالعه به دلیل داشتن حداقل یک فرزند زیر ۱۰ سال که نیازمند مراقبت و حمایت بیشتری است، دستیابی به فرصتها را در عین مواجهه با مشکلات تجربه کرده اند. در بعد محدودیتها و مسائل، جوهره مشترک تجربه آنها تعارض درک شده کار و خانواده است. در این موقعیت درک آنها از محیط خانواده نسبتا حمایتی، محیط کار بی تفاوتی و تقابلی، محیط اجتماع حمایت اجتماعی پایین بوده است. اقداماتی که زنان برای کاهش تعارض انجام داده اند، عمدتا فردی بوده که نتیجه ان نوعی سازگاری اجباری نامطلوب با زیر طبقات احساس قربانی شدن خود و یا همسر و فرزند، تلاش مضاعف برای جبران کم کاریها، کاهش باروری و کاهش کنش اجتماعی مسئولانه است. ساختارهای اجتماعی کمتر حمایتی، باعث شده مادران شاغل علی رغم احساس خرسندی از توانمندی و مفید بودن به دلیل انجام نقشهای چندگانه، کمتر از فواید اشتغال در بیرون از منزل به نفع خود بهره ببرند. نتایج مطالعه کاربردهای زیادی در سیاستگزاری برای تسهیل ترکیب کار و امور خانه و افزایش مشارکت زنان در فعالیت های اقتصادی و پیشبرد اهداف توسعه ای کشور خواهد داشت.

Keywords:

تعارض نقش , اشتغال , مادری , باروری , سازگاری اجتماعی نامطلوب