عباس حاتمی - دانشیار گروه علوم سیاسی دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ایران
سوسن نوربخش - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم سیاسی دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، ایران

امروزه محیط زیست به یکی از اصلی ترین کانون های مطالعه پژوهشگران علوم اجتماعی تبدیل شده است. به دلیل همین اهمیت، مقاله پیش رو با روش زمینه ای استروس و کوربین، در پی درک معنایی بحران آب نزد کشاورزان سه شهر زیار، اژیه و ورزنه در شرق اصفهان است. براساس تسلسل تعریف شده در این روش، برای گردآوری داده ها و رسیدن به مرحله اشباع و اطمینان، ۱۷ مصاحبه انجام شد؛ سپس در مرحله کدگذاری باز، ۳۵ مفهوم اولیه استخراج شد که پس از تبدیل آنها به مفاهیم انتزاعی ۱۶ مقوله اصلی به دست آمد. همین طور در مرحله کدگذاری گزینشی، یک مقوله هسته - حکمرانی غلط آب - استخراج شد و مشخص کرد که به گمان کشاورزان شهرهای مطالعه شده، بحران آب موجود رابطه مستقیمی با حکمرانی غلط آب دارد که در عمل خود را در قالب یک حکمرانی سراسر دولتی و فارغ از دخالت ذی نفعان اجتماعی ظاهر کرده است. چنین استدلال شد که دولت به این دلیل ازسوی ساخت اجتماعی مقصر اصلی بحران آب و این وجه از زیست مادی آنان شناخته شده است که خود را به کارگزار انحصاری در حکمرانی آب تبدیل کرده است. با الهام گرفتن از بینشی که الینور استرم در اقتصاد سیاسی فراهم کرده بود، پیشنهاد شد دولت با بازاندیشی در این شیوه از حکمرانی اقتصادی، تنظیمات سنتی پیشین مانند طومار شیخ بهایی و نهادهای محلی برآمده از این تنظیمات را احیا کند و به جای انحصار نهادی، تنوع نهادی را در این حکمرانی مبنا قرار دهد.

نظریه زمینه ای, بحران آب, جامعه شناسی محیط زیست, حکمرانی غلط آب, تنوع نهادی, حکمرانی اقتصادی, اقتصاد سیاسی