موسی زرین - گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج
روپرت بروکمایر - گروه فیزیولوژی دامپزشکی دانشگاه برن سوئیس

زمینه مطالعاتی: زایلازین به عنوان داروی بی هوشی و مسکن در جراحی به‎طور وسیعی در انسان و دام مورد استفاده قرار می گیرد. هدف: مطالعه حاضر به‎منظور بررسی تاثیر تزریق زایلازین بر متابولیسم گاو شیری هنگام تغییر برخی از متابولیت های خونی بود. روش کار: در این مطالعه از تعداد ۲۴ راس گاو هلشتاین با شکم زایش ۱/۰ ± ۵/۳ و ۳/۰ ± ۲۸ (Mean ± SD) هفته شیردهی استفاده شد. تیمارها شامل تزریق انسولین (۶ n= ؛ HypoG)، انسولین و گلوکز (۵ n= ؛ EuG)، بتاهیدروکسی بوتیرات (۵n= ؛ HyperB) و محلول نمکی ۹/۰% (۸ n= ؛ Control) بوده که به مدت ۵۶ ساعت انجام پذیرفت. در ساعت چهل و هفتم آزمایش، زایلازین (۱۶ میکروگرم بر کیلوگرم وزن بدن) تزریق گردید. نمونه خونی قبل از تزریق (ساعت صفر) و یک ساعت بعد از تزریق زایلازین گرفتهشد. تفاوت تغییر متابولیت‎ها با استفاده از رویه GLM و تفاوت بین غلظت متابولیت‎ها و هورمون‎ها قبل و بعد از تزریق زایلازین در داخل هر یک از گروه‎ها و بین تیمارهای مختلف با استفاده از رویه Mixed نرم‎افزار آماری SAS ارزیابی آماری گردید. داده ها به صورت Mean ± SEM بیان گردید. نتایج: زایلازین سبب افزایش غلظت گلوکز خون در گروه کنترل وHyperB گردید. در همه گروه‎ها به استثنای HypoG غلظت اسیدهای چرب کاهش یافت. غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات و هورمون های انسولین و گلوکاگون تغییری نکرد ولی در گروه HypoG افزایش غلظت انسولین مشاهده شد. کاهش غلظت هورمون کورتیزول در همه گروه ها به استثنای HypoG مشاهده شد. نتیجه گیری نهایی: تاثیر زایلازین در زمان تغییر متابولیت‎ها متفاوت می‎باشد. عدم تغییر غلظت گلوکز در گروه‎هایی که انسولین دریافت کرده بودند ناشی از اثر ممانعت کنندگی انسولین بر افزایش غلظت گلوکز بود. با توجه به افزایش غلظت گلوکز در دو گروه از دام ها بدون تغییر در هورمون های انسولین و گلوکاگون، استنباط می‎شود که علاوه بر تنظیمات هورمونی مکانیسم های دیگری نیز در تنظیم گلوکز دخالت دارند.

انسولین, زایلازین, گلوکز, متابولیسم