حسن کریمیان - دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تهران
مریم رحیم نژاد - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه تهران

ساوه یکی از شهرهای مشهور منطقه جبال در دوران اسلامی است که به دلیل قرارگیری در مسیر ارتباطی دارالخلافه بغداد به شمال­شرق به عنوان منزلگاهی مهم ایفای نقش نموده است. موقعیت ویژه این شهر در پیوندگاه مهم­ترین راه­های کاروانی و نیز شرایط مساعد طبیعی موجب شده تا بتواند از تحولات تاریخی گذر نموده و در کانون ­توجه جغرافی­نویسان و مورخان قرار گیرد. از آنجایی­که بقایای شهر کهن ساوه و بافت تاریخی آن به دلیل توسعه شهر جدید دچار تغییر شده، بررسی این تغییرات ضرورتی اجتناب ناپذیر می­نماید. در نوشتار حاضر، تلاش شده است تا با اتکا به منابع مکتوب تاریخی و همچنین گزارش سیاحانی که این شهر را مورد بازدید قرار داده­اند، تحولات تاریخی آن مورد بحث قرار گیرد. بدیهی است یافته­های پژوهش می­تواند در بازیابی سازمان فضایی شهر و حفاظت از محدوده­های تاریخی آن مورد استفاده قرار گیرد.

شهرهای جبال, بافت تاریخی ساوه, شهرهای اسلامی, شهرهای ایران, سازمان فضایی شهر ساوه