میکائیل وحیدی راد - استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی

روزنامه جنوب با طرح نظریه «دولت مستقل مقتدر»، بر این باور بود که دولت بایستی در مقابل نقشه ها و طرح های دولت های اروپایی، به ­خصوص انگلستان در حوزه نفت ایستادگی کند و با تکیه بر اتحاد و وحدت ملی درصدد کسب منافع ملی گام بردارد. هدف نوشتار حاضر آن است تا تصویری مستند از کنش دولت انگلستان در قالب شرکت نفت انگلیس و ایران بر مبنای نوشتار روزنامه جنوب ارائه دهد که نویسندگان آن بر این باور بودند که این شرکت به نمایندگی از دولت انگلستان عمل می کند و سازمان سیاسی یا به گفته روزنامه «پلتیکی» است که در تحت پوشش آن درصدد گسترش منافع انگلستان در ایران است. به این ترتیب روزنامه جنوب خود را به­ عنوان اولین مخالف قرارداد دارسی در ایران مطرح می­کند و با رصد اقدامات انگلستان نقض مواد این قرارداد را انعکاس می­دهد. در نوشتار حاضر پرسشی که نویسنده با روش تحقیق تاریخی و با مطالعه روزنامه، درصدد پاسخ­گویی به آن است، بررسی این دیدگاه روزنامه جنوب به قرارداد دارسی است که از آن به­عنوان سازمانی پلتیکی یاد می کنند تا مبانی و علل این نگاه روزنامه مشخص شود.

انگلستان, قرارداد دارسی, شرکت نفت, روزنامه جنوب, دولت مستقل مقتدر