بهادر قیم - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز

منطقه خور موسی که هم اکنون دو بندر مهم و حیاتی کشور یعنی بندر امام خمینی(ره) و بندر ماهشهر را بر کرانه خود جای داده است، از لحاظ موقعیت، در منتهی الیه گوشه شمال غربی خلیج فارس در جنوب استان خوزستان قرار دارد. در اوایل جنگ دوم، علی رغم اعلام بی طرفی ایران در جنگ، بندر شاپور در سوم شهریور ماه ۱۳۲۰ش./ ۱۹۴۱م. مورد تهاجم برق آسای نیروی دریایی انگلستان قرار گرفت و اشغال نظامی گردید. علت این تهاجم از سوی انگلستان و متحدانش، «عدم تمکین دولت مرکزی ایران دربرابر خواسته های متفقین در قطع رابطه با آلمان و اخراج سریع آلمان های موجود در ایران» اعلام شد. این ادعا از لحاظ حقوق بین الملل نمی توانست از توجیه عقلانی برخوردار باشد. اشغال نظامی بندر شاپور، از یک سو باعث محروم شدن کشور از فعالیت های اقتصادی این بندر مهم و تاثیرگذار شد و از سوی دیگر از روند رو به توسعه کمی و کیفی آن در طول چهارسال اشغال نظامی، جلوگیری کرد. این اقدام ضررهای جبران ناپذیری بر حیات اقتصادی کشور در بعد منطقه ای و ملی بر جای نهاد.

خورموسی, جنگ جهانی دوم, بندر شاپور, حمله انگلستان, اشغال نظامی