فاطمه کاظمی - گروه علوم دامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
تقی قورچی - گروه علوم دامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
بهروز دستار - گروه علوم دامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
فرشید اشراقی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

زمینه مطالعاتی: در پرواربندی گوسفند، جو به عنوان یک غله بومی تنها منبع تامین نشاسته در جیره است؛ اما با توجه به سریع­التجزیه بودن نشاسته جو در شکمبه که موجب کاهش pH و بروز اسیدوز و درنتیجه، افت عملکرد دام می­شود، جایگزینی این غله با غلات دیگری همانند ذرت که سرعت تجزیه پایین ­تری دارد، مفید به نظر می­رسد. هدف: در این مطالعه اثر جایگزینی جو با انواع ذرت فرآوری­شده بر عملکرد، قابلیت هضم خوراک، متابولیت­های شکمبه، کیفیت لاشه و سودآوری اقتصادی بره­های نر پرواری مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با ۷ تیمار شامل: جیره شاهد (۱۰۰ درصد جو)، ۲- ۵۰:۵۰ جو و ذرت آسیاب­شده، ۳- ۱۰۰ درصد ذرت آسیاب­شده، ۴- ۵۰:۵۰ جو و ذرت ورقه­شده با بخار، ۵- ۱۰۰درصد ذرت ورقه­شده با بخار، ۶- ۵۰:۵۰ جو و ذرت پلت­شده، ۷- ۱۰۰ درصد ذرت پلت­شده انجام شد. به هر تیمار ۵ تکرار تعلق گرفت و در کل، ۳۵ راس بره به مدت ۸۴ روز مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج: مقایسات مستقل نشان­ داد که در دوره­های ۱۴، ۲۸، ۴۲ و ۵۶ روزگی تمام تیمارها وزن بالاتری نسبت به تیمار شاهد داشتند (۰۵/۰p <). در کل دوره بیشترین میزان ضریب تبدیل غذایی با مقدار ۶۲/۸ مربوط به تیمار شاهد و کمترین میزان آن با مقدار ۲۲/۶ مربوط به تیمار۵۰% ذرت آسیاب­شده بود. تیمار ۱۰۰ درصد ذرت پلت­شده و تیمار شاهد با میانگین ۷۹/۱ و ۵۲/۱ به ترتیب، بیشترین و کمترین مقدار مصرف ماده خشک را داشتند (۰۵/۰p <). همچنین، تیمارها اثری بر وزن لاشه و قابلیت­هضم ماده خشک نداشتند، ولی وزن دنبه و نسبت وزن دنبه به لاشه در تیمار ۱۰۰% ذرت آسیاب­شده بیشترین مقدار بود (۰۵/۰p <). علاوه بر این، طبق نتایج تحلیل اقتصادی، جیره ۱۰۰ درصد ذرت آسیاب شده بیشترین میزان تاثیر نسبی بر سودآوری را داشت. نتیجه­گیری نهایی: نتایج این مطالعه مشخص کرد که استفاده از ذرت در جیره یا جایگزینی ۵۰ درصد از جو با ذرت،  می­تواند عملکرد رشد و سودآوری بره پرواری را بهبود دهد. همچنین، ذرت پلت­شده در بین  جیره های حاوی ذرت، می­تواند افزایش وزن و ماده خشک مصرفی بیشتری ایجاد نماید.

جو, ذرت فرآوری شده, سودآوری, عملکرد پروار, گوسفند