محسن علمی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی
وحید دانش - موسسه تحقیقات علوم دامی کشور
غلامحسین طهماسبی - موسسه تحقیقات علوم دامی کشور
نعمت اله اسدی - موسسه تحقیقات علوم دامی کشور
رضا علیمحمدلو - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی

زمینه مطالعاتی: روش های کلوآک برد و ۲۴ ساعته جزو کاربردی ترین روش های پرورش ملکه می باشند که در ایران تا حدودی پرورش دهندگان ملکه با آنها آشنا هستند. هدف: در این بررسی تلاش شد کاربرد دو روش عملی پرورش ملکه به منظور تولید ژله رویال و تاثیر نوع روش بر درصد پذیرش لارو و مقدار ژله رویال تولیدی از هر کندو بررسی و مقایسه شود. روش­کار: محل اجرا استان آذربایجان شرقی و زمان آن سال ۱۳۹۵ بود. ۳۰ کلنی زنبورعسل دارای ملکه خواهری یکساله و محتویات یکسان به سه گروه بطور تصادفی تقسیم گردید. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل ۳×۲ با طرح پایه کاملا تصادفی با دو فاکتور روش کار و زمان اندازه گیری انجام شد. ۱۰ کلنی به روش ۲۴ ساعته، ۱۰ کلنی به روش کلوآک برد سازماندهی و ۱۰ کلنی به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. تعداد ۴۵ سلول پیوندی در هر کندو گذاشته شد. آزمایش در سه ماه متوالی اردیبهشت، خرداد و تیر تکرار شد. برداشت ژله رویال روز سوم پیوند انجام شد. کلنی های شاهد به منظور محاسبه هزینه فایده در نظر گرفته شد. نتایج: نتایج آنالیز داده ها نشان داد پایین ترین درصد پذیرش در تیرماه و بالاترین آن در خرداد ماه اتفاق می افتد (۰۵/۰>P). بیشترین مقدار ژله رویال از هر کندو در اردیبهشت ماه و کمترین آن در تیر ماه بود (۰۵/۰>P). مقدار ژله رویال به دست آمده از هر سلول در روش کلوآک برد (۶۶/۲۶۲ میلی­گرم) بیشتر از روش ۲۴ ساعته (۸۷/۲۳۶ میلی­گرم) بود(۰۵/۰>P). با در نظر گرفتن قیمت هر کیلوگرم عسل و ژله به ترتیب ۲۰۰ و ۵۰۰۰۰ هزار ریال، مبلغ ۵/۹۱۹ هزار ریال درآمد اضافی از هر کندو به دست می آید. نتیجه گیری نهایی: نتایج حاصل نشان داد که اجرای هر کدام از این روشها با توجه به قدرت کلنی ها و شرایط زنبورستان درآمد حاصل از کندوها را به میزان قابل توجهی افزایش خواهد داد.

پیوند زنی, زنبورعسل, ژله رویال, کلوآک برد, ۲۴ ساعته