زهرا هاشمی - گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
طاهره محمد آبادی - گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
مرتضی چاجی - گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
صالح طباطبایی - گروه علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

زمینه مطالعاتی: مغز میوه بلوط به عنوان منبع انرژی در تغذیه دام نشخوار کننده استفاده می­شود و تانن آن فعالیت میکروارگانیسم­های شکمبه را تحت تاثیر قرار می­دهد. هدف: این آزمایش به منظور بررسی اثر مغز میوه بلوط بر جمعیت و فعالیت هضمی باکتری­ها، قارچ­ها و جمعیت پروتوزوآی شکمبه بز نجدی و گوسفند عربی انجام گرفت. روش کار: بدین منظور ۶ راس بز نجدی و ۶ راس گوسفند عربی ( با میانگین وزن ۲ ± ۳۵) برای ۲۸ روز با جیره­های آزمایشی حاوی مغز میوه بلوط و بدون مغز میوه بلوط (شاهد) تغذیه شدند. نتایج: ناپدید شدن ماده خشک، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی توسط باکتری های شکمبه بز تیمار شاهد در زمان­های ۲۴، ۴۸ و۷۲ ساعت بیشتر از تیمار بلوط بود (۰۵/۰>P). ناپدید شدن ماده خشک، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی توسط قارچ­های شکمبه بز و گوسفند بین تیمار شاهد و بلوط در زمان­های ۳ و ۶ روز تفاوت معنی­داری داشت (۰۵/۰>P). پتانسیل تولید گاز کاه گندم، پارتشینینگ فاکتور، تولید توده میکروبی، راندمان توده میکروبی و ماده آلی واقعا هضم شده توسط باکتری­ها و قارچ­های شکمبه گوسفند و بز در تیمار شاهد و تیمار بلوط اختلافی نداشتند (۰۵/۰P>). ماده آلی واقعا هضم شده در تیمار شاهد بالاتر از تیمار بلوط بود (۰۵/۰p <). میزان پارتشینینگ فاکتور توسط قارچ­های شکمبه گوسفند در جیره حاوی بلوط بالاتر از بز شد و ماده آلی واقعا هضم شده توسط قارچ­های شکمبه بز در جیره شاهد بالاتر از گوسفند بود (۰۵/۰p <). جمعیت کل پروتوزوآ و گونه هولوتریش تیمار بلوط در گوسفند و بز کاهش یافت (۰۵/۰p <). جمعیت باکتری­ها و قارچ­های شکمبه تیمار شاهد بز نسبت به تیمار شاهد گوسفند بیشتر بود. نتیجه­گیری نهایی: استفاده از ۶۳ درصد مغز میوه بلوط منجر به کاهش جمعیت، ناپدید شدن مواد مغذی، فراسنجه­های تخمیری باکتری ها و قارچها و کاهش جمعیت پروتوزوآی شکمبه در گوسفند عربی و بز نجدی شد همچنین نتایج، تحمل بیشتر بزها نسبت به تانن­های جیره در مقایسه با گوسفند را نشان داد.

محیط کشت, مغز میوه بلوط, میکروارگانیسم ها, ناپدیدشدن