مقایسه تاثیر رفتاردرمانی دیالکتیکی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر مولفه های شناختی (آمیختگی، اجتناب و انعطاف پذیری شناختی) و استرس اکسیداتیو زنان مبتلا به دیابت نوع دو

هدف: هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر مولفه های شناختی (آمیختگی، اجتناب و انعطاف پذیری شناختی) و استرس اکسیداتیو زنان مبتلا به دیابت نوع دو بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود که بر روی ۶۰ بیمار زن مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به مراکز دولتی سلامت شهر بیرجند در سال ۱۳۹۵ با دو گروه آزمایش (۴۰ نفر) و یک گروه کنترل (۲۰ نفر) به صورت در دسترس و به طور تصادفی انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه آمیختگی شناختی گیلاندرز و همکاران (۲۰۱۴)، اجتناب شناختی سکستون و دوکاس (۲۰۰۸) و انعطاف پذیری شناختی دنیس و وندروال (۲۰۱۰) بود. همچنین به گروه آزمایش پروتکل رفتاردرمانی دیالکتیکی فن دایک (۱۳۹۶)، رفتاردرمانی دیالکتیکی قهاری (۱۳۹۵) و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی سیگال، ویلیامز و تیزدل (۲۰۰۲) ارائه و به گروه کنترل درمانی ارائه نشد. تجزیه تحلیل داده ها با کمک تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که رفتاردرمانی دیالکتیک در مقایسه با شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش مولفه های شناختی و استرس اکسیداتیو و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر فرونشانی فکر و مولفه های هیجانی بیماران مبتلا به دیابت موثر است (۰۵/۰> P). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان برای بهبود مولفه های هیجانی و شناختی بیماران دیابتی از رفتاردرمانی دیالکتیکی در مقایسه با شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بیشتر به عنوان درمان مکمل استفاده کرد.

Keywords:

Dialectical behavior therapy , mindfulness cognitive therapy , cognitive components , emotional components , oxidative stress , type-۲ diabetes , رفتاردرمانی دیالکتیکی , شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی , مولفه های شناختی , مولفه های هیجانی , استرس اکسیداتیو , دیابت نوع دو