اثر گیاهان پوششی بر خصوصیات علف های هرز و عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی کرچک (Ricinus communis L.)

به منظور ارزیابی تراکم و وزن خشک علف های هرز و عملکرد دانه و روغن گیاه دارویی کرچک (Ricinus communis L.) تحت تاثیر گیاهان پوششی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی ۸۸-۱۳۸۷ انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار گیاه پوششی شبدر سفید، شنبلیله، ماشک گل و خلر و شاهد (بدون گیاه پوششی) بودند. صفات مورد مطالعه شامل تراکم نسبی، تراکم و وزن خشک علف های هرز در پنج مرحله نمونه برداری و عملکرد دانه و روغن کرچک بودند. نتایج نشان داد که در مرحله های اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم نمونه برداری کمترین دامنه تراکم نسبی به ترتیب برای هفت بند (۷۵/۱-۰ درصد)، خرفه و سوروف (۸۰/۲۳-۸۸/۵ درصد)، خرفه (۸۰/۲۳-۴۳/۱ درصد)، تاج خروس ریشه قرمز (۷۷/۲۷-۸۸/۵ درصد) و پیچک صحرایی (۶۶/۲۶-۵۵/۵ درصد) مشاهده شد. اثر گیاهان پوششی بر تراکم و وزن خشک علف های هرز در مراحل مختلف نمونه برداری و عملکرد دانه و روغن کرچک معنی دار (۰۵/۰p≤) بود. کمترین و بیشترین تراکم کل علف های هرز به ترتیب برای ماشک و شاهد با ۶۷/۳۷۸ و ۳۹/۱۰۲۱ بوته در متر مربع حاصل گردید. بیشترین عملکرد دانه و روغن کرچک برای ماشک گل خوشه ای به ترتیب برابر با ۹۴/۴۷۵ و ۷۵/۱۸۲ کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. به طور کلی، نتایج نشان داد که کاشت گیاهان پوششی را می توان به عنوان راهکاری اکولوژیک برای مدیریت علف های هرز و بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی نظیر کرچک مدنظر قرار داد.

Keywords:

خلر , وزن خشک , ماشک گل خوشه ای , شنبلیله , کشاورزی اکولوژیک