هادی پیرسته انوشه - استادیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
یحیی امام - استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
سیدعبدالرضا کاظمینی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
فرهاد دهقانی - استادیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

در یک مطالعه ۲ ساله مزرعه­ای، رطوبت و هدایت الکتریکی عصاره اشباع (ECe) خاک در سه عمق در طول فصل رشد و همچنین عملکرد بیولوژیک و دانه و بهره­وری آب گیاه جو رقم نصرت تحت تاثیر دو سطح شوری آب آبیاری به میزان ۲ و ۱۲ دسی­زیمنس برمتر پایش شد. نتایج نشان داد که عملکرد بیولوژیک و دانه و بهره­وری آب در اثر تنش شوری به ترتیب با کاهش ۰/۳۶%، ۱/۵۲% و ۰/۲۳ درصدی در سال اول و ۴/۴۸%، ۱/۶۹% و ۷/۳۱ درصدی در سال دوم همراه بود، که این افت بیشتر در سال دوم ناشی از مقدار کمتر بارش بود. میانگین دو ساله بهره وری آب بر حسب عملکرد دانه، در مورد آب با شوری ۲ دسی­زیمنس برمتر ۸۷/۰ کیلوگرم بر مترمکعب  و با آب شور۱۲ دسی­زیمنس برمتر برابر ۶۴/۰ کیلوگرم بر مترمکعب به دست آمد. در تمام روزهای پس از اعمال تیمار شوری، رطوبت خاک در هر سه عمق در کرت­های شاهد به طور معنی­داری کمتر از کرت­های شور بود. این تفاوت در عمق اول روند مشخص­تری داشت و تا آخر فصل رشد ادامه داشت. به­طور میانگین، درصد رطوبت در کرت­های شور نسبت به کرت­های شاهد در سال­های اول و دوم به ترتیب به میزان ۸/۱۶% و ۴/۲۲ درصد بیشتر بود. در هر دو سال هدایت الکتریکی خاک نیز، بلافاصله پس از اعمال شوری تحت تاثیر قرار گرفت و با گذشت زمان، این تاثیر بیشتر شد. تیمارهای شوری ۲ و ۱۲ دسی­زیمنس برمتر به ترتیب باعث کاهش و افزایش هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک گردیدند. بیشینه هدایت الکتریکی خاک در هر سه عمق در ۱۶۰ روز پس از کاشت به­دست آمد. به­طورکلی، آبیاری با آب شور باعث افزایش تقریبا دو برابری هدایت الکتریکی خاک در پایان فصل نسبت به شروع آزمایش و همچنین افزایش ۲۰ درصدی شوری خاک نسبت به شوری آب آبیاری گردید. مقدار بیشتر رطوبت در شرایط شور به دلیل سهل الوصول نبودن و کیفیت پایین آن برای گیاهان زراعی کاربردی ندارد، ولی گیاهان شورزیست مانند ارزن پادزهری، کوشیا، و سالیکورنیا در تناوب با جو احتمالا می تواند از رطوبت باقیمانده در خاک استفاده کرده و با مصرف آب کمتر، محصول قابل قبولی داشته باشد.

آبشویی, آب شور, خاک شور, عصاره اشباع