علی اسدی کنگرشاهی - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مازندران، ایران
نگین اخلاقی امیری - استادیار بخش علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مازندران، ایران

در این پژوهش واکنش تغذیه ای نارنگی انشو با پایه سوینگل سیتروملو به خاک های آهکی شرق مازندران بررسی شد. آزمایش گلدانی به مدت دو سال در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هفت خاک دارای مقادیر متفاوت کربنات کلسیم معادل از ۲% تا ۴۵ درصد در ۴ تکرار جمعا با ۲۸ گلدان انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین وزن خشک اندام هوایی از خاک جنوب ساری با مقدار آهک کل ۱۴ درصد، آهک فعال ۵ درصد حاصل شد و در خاک های با آهک بیشتر، میانگین وزن خشک اندام هوایی به شدت کاهش یافت. بیشترین درجه زردی برگ از خاک های غرب نکا و شرق ساری با آهک فعال ۱۴ و ۱۶ درصد و آهک کل ۳۰ و ۴۵ درصد به دست آمد و کمترین درجه زردی از خاک های بدون آهک فعال و آهک فعال ۳ درصد و آهک کل ۲ و ۹ درصد حاصل شد. در خاک های با آهک ۲ درصد (جنوب بابل) و ۹ درصد (غرب قائم شهر)، بیشترین غلظت آهن کل در ریشه و کمترین علائم زردی برگ وجود داشت. میانگین غلظت آهن کل در ریشه ها حدود ۵/۷ برابر میانگین غلظت آن در برگ ها بود که تجمع و رسوب آهن در ریشه ها را نشان می دهد. با توجه به این که مقدار منگنز قابل استفاده برای درختان مرکبات در بیشتر خاک ها بیش از حد مطلوب (mgkg-۱۵/۲) بود اما میانگین غلظت منگنز برگ در بیشتر خاک ها کمتر از حد کفایت (mgkg-۱۲۵<) بود به طور کلی میانگین غلظت منگنز در ریشه حدود ۲/۳ برابر میانگین غلظت آن در برگ بود. در مقابل، با توجه به این که مقدار روی قابل استفاده برخی خاک ها کمتر از حد مطلوب بود اما در بیشتر آن ها، غلظت روی برگ ها در حد کفایت نشان می داد. همچنین از بین عناصر کم مصرف مورد بررسی، با توجه به شدت کمبود منگنز و راندمان پایین انتقال آن از ریشه به برگ، محدود کننده ترین عنصر برای این پایه و پیوندک بود. به طور کلی با توجه به نتایج این پژوهش، توصیه می شود در خاک های با آهک کل بیشتر از ۱۴ و آهک فعال بیشتر از ۵ درصد از پایه سوینگل سیتروملو استفاده نشود. همچنین توصیه می شود از مصرف خاکی کودهای آهن و منگنز برای رفع کمبود این عناصر در این پایه و پیوندک اجتناب شود. 

پایه, رشد رویشی, کربنات کلسیم, پایه سوینگل سیتروملو, مرکبات