محمدحسین سدری - استادیار بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران
احمد گلچین - استاد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
رایحه میرخانی - کارشناس پژوهشکده کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
ولی فیضی اصل - استادیار موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران
عادل سی و سه مرده - دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان

به منظور بررسی اثر مدیریت مصرف نیتروژن بر کارائی نیتروژن در گندم دیم، آزمایشی با سه نحوه مصرف نیتروژن شامل کل نیتروژن در پائیز،  در پائیز +  در بهار، و  در پائیز +  در بهار به عنوان کرت اصلی و پنج سطح نیتروژن شامل ۰، ۳۰، ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار با استفاده از اوره نشان­دار ۸ و ۶ اتم درصد اضافه به عنوان کرت فرعی با سه تکرار در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی به صورت کرت های یک­بار خرد شده در سال زراعی ۹۲-۱۳۹۱ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی قاملو کردستان اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر نحوه مصرف بر عملکرد دانه، برداشت نیتروژن در سطح آماری پنج درصد معنی­دار بود. اثر مقادیر نیتروژن بر عملکرد دانه، برداشت کل نیتروژن، %[۱]Ndff، برداشت نیتروژن و کارایی نیتروژن در سطح یک درصد و پروتئین دانه در سطح پنج درصد معنی­دار بود. با مصرف نیتروژن، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه نسبت به شاهد به ترتیب ۳۵ و ۳۳ درصد افزایش نشان دادند. با افزایش مصرف نیتروژن از ۳۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار، % Ndff از ۱۱ تا ۳۹ درصد افزایش یافت که این مقادیر به ترتیب با کارایی نیتروژن-۱۵، ۲۱ تا ۲۸ درصد مرتبط بود. بیشترین کارایی (۳۱ درصد) با مصرف ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. از کل نیتروژن جذب شده توسط اندام هوایی گندم، ۷۰ درصد مربوط به دانه بود. بهترین عملکرد دانه با بیشترین کارایی نیتروژن در تیمارهای مصرف کل در پائیز،  در پائیز +  در بهار و  در پائیز +  در بهار به ترتیب با مصرف ۶۹، ۶۰ و ۵۱ کیلوگرم نیتروژن در هکتار برآورد شد. [۱] .Fraction of Nitrogen in the plant derived from the ۱۵N labeled fertilizer(Ndff)

جذب نیتروژن, اوره نشان دار, زمان مصرف نیتروژن و گندم