حسین بیات - دانشیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا-همدان
لادن حیدری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا-همدان
گلناز ابراهیم زاده - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا-همدان

دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت [۱](LLWR) از شاخص­های مهم فیزیکی و کیفی خاک بوده که اندازه­گیری آن کاری دشوار و زمان­بر است. هدف از این پژوهش، برآورد LLWR با بهره­گیری از پارامترهای زود یافت خاک با روش رگرسیونی است. در این پژوهش، بعد از جمع­آوری ۱۹۲ نمونه خاک از ۲۴ محل در استان آذربایجان غربی،  منحنی های مشخصه رطوبتی، مشخصه مقاومت خاک و تراکم محصور آنها اندازه­گیری شد. برای تخمین چهار حد رطوبتی تعیین کننده LLWR (θFc، θPWP، θAFP و θSR) ابتدا خصوصیات پایه خاک (رس و نسبت سیلت به شن)، به عنوان متغیرهای ورودی استفاده شد و مدل پایه ایجاد شد. سپس، با افزودن خصوصیات منحنی تراکم محصور و فیزیکی-شیمیایی در گام­های مختلف به متغیر­های ورودی پیشین، مجموعا هفت تابع انتقالی ایجاد شد. با واردکردن پارامترهای تراکم محصور به تنهایی و به همراه خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مختلف به ترتیب در گام­های دوم و سوم برای برآورد حدود رطوبتی LLWR و محاسبه آن، ریشه میانگین مربعات خطا و معیار اطلاعات آکایک به­طور معنی­دار کاهش یافتند. مقادیر R محاسبه شده برای PTFها نشان داد که استفاده از PTF۳،  PTF۵و PTF۷ به جای PTF۱  برآورد حدود رطوبتی را به مقدار فراوانی بهبود بخشید (  R  مساوی ۷۰/۰، ۷۳/۰ و ۷۷/۰ به ترتیب برای PTF۳، PTF۵ و PTF۷در مقابل ۳۹/۰ برای PTF۱). بنابراین می­توان حدود رطوبتی را با دقت قابل قبولی (۳۱/۱۵۴- = AICو ۷۷/۰R =) با استفاده از پارامترهای منحنی تراکم به همراه خصوصیات فیزیکی و شیمیایی تخمین زد. [۱]. Least  limiting water range

تراکم محصور, منحنی مشخصه آب خاک, منحنی مشخصه مقاومت خاک